Η επιβολή του κράτους

"Συμμοριόπληκτοι", έκτακτο στρατοδικείο, δημόσιες "τελετές". Μια πόλη, ένας τόπος στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου. Λαμία, 1945-1949. Όψεις μιας εφιαλτικής καθημερινότητας διαπερνούν τις σελίδες αυτού του βιβλίου αναδεικνύοντας, ανάμεσα σε άλλα, πτυχές οι οποίες μέχρι τώρα μόνο "εν παρόδω" είχαν προσελκύσει την προσοχή της επιστημονικής έρευνας.

Κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής που συμμετείχε μαζικά στην ΕΑΜική Αντίσταση, πατρίδα του Άρη Βελουχιώτη, βάση εξόρμησης των επιχειρήσεων του Εθνικού Στρατού εναντίον των ισχυρών ερεισμάτων του ΔΣΕ στη Ρούμελη, χώρος υποδοχής χιλιάδων "συμμοριόπληκτων", διοικητικό και οικονομικό κέντρο της Στερεάς, η Λαμία αποτελεί παράδειγμα μελέτης του τρόπου με τον οποίο μια επαρχιακή πόλη της "παλαιάς Ελλάδας" βίωσε την πολιτική και στρατιωτική συγκυρία του Εμφυλίου.

Η παλινόρθωση του αστικού κράτους στην πιο ακροδεξιά εκδοχή του με την Εθνοφυλακή και το παρακράτος τίθεται στο επίκεντρο. Η πολιτικοκοινωνική ανασυγκρότηση του "εθνικόφρονος χώρου" και η σταδιακή επιβολή ενός καθεστώτος εκτάκτου ανάγκης ενάντια σε όσους νόμισαν ότι "μπορούν να σηκώσουν την τιποτένια τους προσωπικότητα πάνω από του κράτους τη θέληση". Η πολιτική έκφραση της κοινωνικής αναταραχής με τις εκλογές και το δημοψήφισμα σε καθεστώς τρομοκρατίας και κρατικής καταστολής. Η εργαλειακή χρήση ανθρώπων στο βωμό στρατηγικών σχεδιασμών μέσω της απερήμωσης της υπαίθρου και της αναγκαστικής μετακίνησης των ορεινών πληθυσμών στις πόλεις. Η απονομή πολιτικής δικαιοσύνης και ο αμείλικτος χαρακτήρας της.

70 χρόνια μετά από τη συγκρότηση του Δημοκρατικού Στρατού το βιβλίο εξιστορεί την πορεία από τη διαφωνία του Άρη Βελουχιώτη με τη Βάρκιζα και την προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου ΕΑΜ, ως την έξοδο των πρώτων ομάδων ένοπλων καταδιωκόμενων και τη μετατροπή τους σε Δημοκρατικό Στρατό Ρούμελης. Την αδυναμία του αστικού πολιτικού κόσμου να χρησιμοποιήσει πολιτικά μέσα στην αντιπαράθεσή του με το ΕΑΜ/ΚΚΕ και τη διολίσθηση στην ένοπλη σύγκρουση. Την κυρίαρχη παρουσία του Εθνικού Στρατού στην περίκλειστη πόλη και την επιχείρηση συστράτευσης του πληθυσμού στην "εθνική προσπάθεια", μέσω μιας κεντρικά οργανωμένης προπαγανδιστικής εκστρατείας.

Μέσα από αδημοσίευτο και πρωτότυπο αρχειακό υλικό, που πρόσφατα ήρθε στην επιφάνεια, όλα αυτά, με φόντο τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Εμφυλίου και τις εξελίξεις στην κεντρική και τοπική πολιτική σκηνή.

Ο πόλεμος παύει να είναι μια στρατιωτική αναμέτρηση που διεξάγεται "κάπου στα βουνά". Γίνεται άμεσος, καθημερινός.