Η ωραιότερη ιστορία της τέχνης

Το 1944 ο Φρανσουά Λε Λιονναί συλλαμβάνεται και οδηγείται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ντόρα-Μιττελμπάου, στη Γερμανία. Ακόμη κι εκεί, όμως, συνεχίζει την αντίσταση που είχε ξεκινήσει στο Παρίσι, σαμποτάροντας την κατασκευή των συστημάτων κατεύθυνσης των πυραύλων V2, εργασία που του αναθέτουν λόγω της ιδιότητάς του ως μαθηματικού και χημικού μηχανικού. Όμως αυτός δεν είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο αντιστέκεται και επιβιώνει μέσα στη φρίκη του στρατοπέδου. Ανατρέχει σ’ ένα από τα πολλά πράγματα που αγαπά με πάθος, τη ζωγραφική, και συμπαρασύρει σ’ αυτή του την απόδραση έναν νεαρό συγκρατούμενό του, τον Ζαν Γκαγιάρ. Του περιγράφει κάθε φορά έναν από τους περίφημους πίνακες κάποιου μεγάλου ζωγράφου, αναπαριστώντας νοερά το έργο, αναλύοντας με εξαιρετική ακρίβεια λεπτομέρειες, χρώματα, σχήματα και τεχνοτροπίες. Αργότερα, όταν θα αποχωριστεί τον φίλο του, συνεχίζει μόνος το «παιχνίδι» του, φτιάχνοντας τους δικούς του, φανταστικούς πίνακες…
Το σύντομο αυτό εγχειρίδιο ζωγραφικής –και κατ’ επέκταση επιβίωσης– αποτελεί τον καρπό της παραμονής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κι ένα από τα ελάχιστα αυτοβιογραφικά κείμενα που άφησε πίσω του ο ιδρυτής του κινήματος Oulipo Φρανσουά Λε Λιονναί. Ταυτόχρονα, δίνει στον αναγνώστη μια μοναδική ευκαιρία να ξεναγηθεί σ’ ένα μουσείο γεμάτο αριστουργήματα και να στοχαστεί πάνω στις στενές σχέσεις που συνδέουν την τέχνη με τη ζωή.

«Ένα κείμενο συνταρακτικό, τρυφερό και ιδιοφυές». Le Monde
«Λογοτεχνικό διαμάντι, έργο ενός εξαιρετικού ανθρώπου απέναντι σε τραγικές συνθήκες, κυκλοφορεί για πρώτη φορά στην εποχή μας και μας μαγεύει». Livres Hebdo
«Μανιφέστο του πολιτισμού απέναντι στη βαρβαρότητα». Liberation
«Μόνο ένας μαθηματικός θα μπορούσε να συνδυάσει κατά τέτοιο τρόπο τον τόπο, τον χρόνο, την ποίηση και τη μεταφυσική. Η μαρτυρία του Λιονναί είναι ένα από αυτά τα απίστευτα και παρ’ όλ’ αυτά υπαρκτά κείμενα, που είναι η ζωντανή σπίθα, το άλμα του Ανθρώπου στην καρδιά της φρίκης». Christine Bini, La Regle du jeu
«Το κείμενο είναι εξαιρετικά σύντομο και εξαιρετικά περιεκτικό. Είναι μια μαρτυρία, μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο για την επιβίωση, αλλά κυρίως για έναν θρίαμβο. Τον θρίαμβο της τέχνης, του ωραίου και της διάνοιας απέναντι στη φρίκη». Heloise Massa, Un dernier livre avant la fin du monde