Όλο το ζωγραφικό έργο του Ρέμπραντ

Πρόλογος Νίκη Λοϊζίδη.

Όσο περισσότερο μελετά κανείς τον Ρέμπραντ, τόσο λιγότερο καταφέρνει να συνδέσει τις ανολοκλήρωτες και αντιφατικές εντυπώσεις που σχηματίζει για τη ζωή και το έργο του. Η απομάκρυνση του αιώνα μας από τον ιδεαλισμό του Ρομαντισμού, ο οποίος υπερκέρασε πολλά ερμηνευτικά προβλήματα στηριζόμενος στην ιδέα της ex nihilo γέννησης του μεγαλοφυιούς δημιουργού, δεν βοήθησε αποτελεσματικά στη διαλεύκανση του "μυστηρίου" της ανεπανάληπτης τεχνικής του Ρέμπραντ. Οι προσπάθειες για μια "ανασύνθεση" της προσωπικότητας του καλλιτέχνη, που καταβάλλει η σύγχρονη επιστήμη, μοιάζουν κι αυτές με ψευδαισθήσεις, όχι λιγότερο μάταιες από εκείνες που δημιουργούσαν οι περασμένοι αιώνες.

Βέβαια, χάρη στην πολύπλευρη έρευνα των επιστημόνων του Remrandt Research Project, γνωρίζουμε σήμερα πολύ περισσότερα πράγματα για τα εργαστήρια και τις καλλιτεχνικές συμβάσεις της εποχής, για το ρόλο του Ρέμπραντ ως δασκάλου, για τις επιλογές του ως συλλέκτη, για τις εμπορικές του συναλλαγές, για τη σχέση του με την πόλη του Άμστερνταμ, η οποία, όπως έγραφε ο Καρτέσιος, "ήταν ο τόπος όπου μπορούσε να αγοράσει κανείς τα πάντα, νιώθοντας ταυτόχρονα ελεύθερος και ασφαλής". [...]