Νέα δοκίμια για την ανθρώπινη νόηση

Διαπιστώνουμε πως σε όλη τη φύση, σα σε θαύμα οργάνωσης, πραγματώνονται οι μεταφυσικοί νόμοι της αιτίας, της δύναμης, της δράσης και πως αυτοί οι νόμοι υπερισχύουν των καθαρά γεωμετρικών νόμων της ύλης... Προκύπτει πως ο κόσμος δεν είναι μόνο μια απόλυτα θαυμαστή μηχανή, αλλά και στο μέτρο που συνίσταται από πνεύματα, η καλύτερη Πολιτεία, εκείνη η οποία κατανέμει τη μεγαλύτερη δυνατή ευτυχία και χαρά... Στα αιώνια πράγματα, παρόλο που δεν έχουν αιτία ύπαρξης, οφείλουμε να διακρίνουμε τον σκοπό ο οποίος για τα άφθαρτα πράγματα είναι ουσία ή αναγκαιότητα, ενώ για την ακολουθία των φθαρτών φαινομένων, αν τη θεωρήσουμε ως αιώνια, ισχύουν οι τυχαίες τάσεις.

Leibniz




[...] "Τα νέα δοκίμια". Το έργο του φιλοσόφου το οποίο προσφέρουμε στο φιλοσοφικό αναγνωστικό κοινό, συντάχθηκε μεταξύ των ετών 1701 και 1709, αλλά δημοσιεύθηκε μετά το θάνατό του, το 1765, όπως το σύνολο των έργων του φιλοσόφου. Είναι γνωστό πως το έργο του Locke "An Essay Concerning Human Understanding" (1690), καρπός υπερεικοσαετούς έρευνας, αποτελεί σταθμό κατά το ότι σηματοδότησε οριστική στροφή στον εμπειρισμό, παρόλο που κατά τη γνώμη μας ο εμπειρισμός του Locke δεν είναι ριζικός, αφού δέχεται την αυθυπαρξία του πνεύματος το οποίο αντλεί απ' το αισθητό κάθε μορφή γνώσης. [...]
Είναι σαφές πως περιοριστήκαμε στις αυστηρά φιλοσοφικές θεωρήσεις, δεδομένου ότι οι καθαρά επιστημονικές θα απαιτούσαν ειδικότερες γνώσεις οι οποίες όμως δεν έχουν άμεση σχέση με τα "Νέα Δοκίμια".