Οι πόλεμοι των δούλων

Ο ρόλος των δουλικών κινημάτων δε στάθηκε αποφασιστικός για την ιστορία του Αρχαίου Κόσμου. Οι Δούλοι έχουν το υπερτέρημα του πλήθους με το μέρος τους, μα σ' όλα τ' άλλα υστερούνε. Δεν έχουνε την τέχνη του πολέμου και τη συνεπακοή, ούτε και την πολιτική των ελεύτερων πείρα. Η καταγωγή τους από λογίς έθνη, εθνότητες και μεριές, οι διαφορές στον χαραχτήρα, στη γλώσσα, στις πίστες και στους σκοπούς, τα μεγάλα χωρικά μάκρη εκεινών των καιρών και οι διαφορετικοί όροι της ζωής τους στη μια και στην άλλη μεριά, δεν τους αφήνουνε να συντονίσουν γενικό ξεσηκωμό, και με τον όγκο τους να συνεπάρουν τους αφέντες. Ο ρόλος, τέλος , των Αχτημόνων, όπου προσχωρούν στους Σκλαβοσηκωμούς, παρουσιάζεται μονάχα ληστρικός, κι έτσι, μακριά από να βοηθά να στεριωθούν, συντρέχει στον καταλυμό τους. [...]