Αμαρτία: Ενοχή ή πένθος;

Η αμαρτία δεν είναι απλά το σύνολο των λαθεμένων μας επιλογών, αλλά η κατάσταση της αποξένωσης, της αλλοτρίωσης του ανθρώπου από τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Άλλωστε, γι' αυτό τον λόγο ο Φαρισαίος της παραβολής, αν και έπραττε το ηθικά ορθό, ωστόσο δεν μπόρεσε να ανακαλύψει το μέγεθος της ασθένειας της ανθρώπινης φύσεώς του, όντας παγιδευμένος στην αυτο-δικαίωση. Η αμαρτία δεν είναι απλά η κακή επιλογή ανάμεσα σε δύο καταστάσεις, δεν είναι απλά ζήτημα της βουλήσεως, αλλά γεγονός που βιώνεται σε οντολογικό επίπεδο. Γι' αυτό το λόγο η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν περιορίζει τη λατρεία και την πνευματική της καθοδήγηση στο να δίνει απλώς ηθικές συμβουλές, όπως οι διάφορες Προτεσταντικές Εκκλησίες, αλλά προσφέρει στον πιστό τη δυνατότητα να θεραπεύσει την ανθρώπινη φύση και βούληση του μετέχοντος στην ευχαριστιακή τράπεζα. Εάν η προσπάθεια του άνθρωπου για απαλλαγή από την αμαρτία δεν ταυτίζεται απλώς με την επιλογή του ηθικά ορθού, αλλά ταυτίζεται για την βαθύτατη γνώση της κυριευμένης από τα πάθη ύπαρξής του και καταπολέμησής τους, για την επαναπροσέγγιση του Θεού και αποκατάσταση της αγαπητικής σχέσεως που διακόπηκε, τότε και η αποτυχία σε αυτή την προσπάθεια, η πτώση στην αμαρτία, δεν θα μπορούσε να επιφέρει ενοχή, ένα συναίσθημα που κυριεύει μια εγωιστική ύπαρξη που έχει υπερβολική ενοχή και υπερβολική εμπιστοσύνη στον εαυτό της και στις ηθικές επιλογές της, αλλά για ένα ακατάπαυστο πένθος το οποίο κυριεύει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη που πληγώθηκε η καρδιά της από το Θείο έρωτα, για ένα πένθος εξαιτίας της απώλειας του αγαπημένου Ιησού.

Οδηγός μας σε αυτή την προσπάθεια η αστείρευτη πηγή της Πατερικής σοφίας, τα διδάγματα και οι συμβουλές αυτών των ανθρώπων που δεν ανέπτυξαν απλά κάποιες θεωρίες περί αρετής και αμαρτίας, αλλά είναι αυτοί που βίωσαν την αρετή και πολέμησαν την αμαρτία και τον υποκινητή της διάβολο όχι με λόγια και ωραίες σκέψεις αλλά νυχθημερόν, μέσα στο "κελί" της καρδιάς τους.