Ο Χριστός φιλόσοφος

Γιατί η δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου γεννήθηκαν στη Δύση και όχι στην Ινδία, την Κίνα ή την Οθωμανική Αυτοκρατορία; Γιατί η Δύση ήταν χριστιανική, και ο χριστιανισμός δεν είναι απλώς μια θρησκεία.

Αναμφίβολα, το μήνυμα των Ευαγγελίων είναι βαθιά συνδεδεμένο με την πίστη στον Θεό, αλλά ο Χριστός διδάσκει επίσης μια οικουμενική ηθική: ίση αξιοπρέπεια όλων, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, άρνηση της βίας, χειραφέτηση του ατόμου από την ομάδα και της γυναίκας από τον άνδρα, ελευθερία επιλογής, διαχωρισμός του πολιτικού και του θρησκευτικού, αδελφοσύνη των ανθρώπων.

Όταν, τον τέταρτο αιώνα μ.Χ., ο χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η διδασκαλία του Χριστού διαστρεβλώνεται και αποκρύπτεται εν πολλοίς από τον εκκλησιαστικό θεσμό. Αναβιώνει χίλια χρόνια μετά, όταν οι στοχαστές της Αναγέννησης και των Φώτων στηρίζονται στη «φιλοσοφία του Χριστού», κατά την έκφραση του Εράσμου, για να χειραφετήσουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες από τη μέγκενη των θρησκευτικών εξουσιών και να θεμελιώσουν τον σύγχρονο ανθρωπισμό.

Ο Φρεντερίκ Λενουάρ εξιστορεί εδώ το παράδοξο πεπρωμένο του χριστιανισμού -από τη μαρτυρία των Αποστόλων έως την Ιερά Εξέταση και τη γένεση του νεότερου κόσμου- και μας κάνει να ξαναδιαβάσουμε τα Ευαγγέλια με ριζικά νέο βλέμμα.