Όψεις της Τουρκίας

Τα τελευταία χρόνια της διακυβέρνησης του ΑΚΡ και του Προέδρου Ερντογάν αντιμετωπίζονται όλο και συχνότερα ως μια ριζική απομάκρυνση από το κεμαλικό πρότυπο αντίληψης του κόσμου. Η κρατούσα θεώρηση δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προσπάθεια επανισλαμοποίησης των κρατικών θεσμών, αλλά και στην εγκατάλειψη του ονείρου της ένταξης στην ΕΕ, σε μια συμβολική επανένωση με τον χώρο της Μέσης Ανατολής, που επαναπροσδιορίζει τους στόχους της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Όμως, ο Ερντογάν και ο Κεμάλ έχουν περισσότερες ομοιότητες από διαφορές. Αυτό που τους ενώνει πάνω απ' όλα είναι η επιθυμία ισχυροποίησης του κράτους και η επιλογή του μοντέλου της αυταρχικής διακυβέρνησης (με τις διαφοροποιήσεις που επιβάλλουν οι ιστορικές συνθήκες), το οποίο, βεβαίως, στηρίζεται σε ιδιαίτερες, κάθε φορά, νομιμοποιητικές ιδεολογικές προσεγγίσεις. Στο ανά χείρας βιβλίο τέσσερα κεφάλαια είναι αφιερωμένα στην Τουρκία του Κεμάλ και τέσσερα στην Τουρκία του Ερντογάν. Στο πρώτο μέρος, εξετάζονται παράμετροι των κεμαλικών πολιτικών, με ιδιαίτερη έμφαση στην κοινωνική και πολιτιστική πολιτική, τη σχέση με τη δημοκρατία, την αλλαγή της τουρκικής γλώσσας και την αναζήτηση της τουρκικής προϊσλαμικής ιστορικής κοιτίδας. Στο δεύτερο μέρος, δεσπόζει η προσπάθεια αποσαφήνισης των ιδεολογικών, θρησκευτικών, αλλά και πολιτικών αντιλήψεων του μεγάλου αντιπάλου (και πρώην μέντορα) του Ερντογάν, του Φετχουλλάχ Γκιουλέν. Ο άξονας όμως και στα δυο μέρη είναι κοινός: η ανάδειξη του τουρκικού κράτους ως αμετάβλητου, αλλά ταυτόχρονα πρωτεϊκού συνεχούς στην τουρκική πραγματικότητα.