ΛΟΓΙΟΙ ΚΑΙ ΛΟΓΙΟΣΥΝΗ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Καθώς μέσα από την αχλύ του πρώιμου ερημιτικού αναχωρητισμού στη χερσόνησο του Άθω αναδύεται, στα μέσα του 10ου αι., ο οργανωμένος κοινοβιατισμός με πρότυπο την Μεγίστη Λαύρα, ταυτοχρόνως εγκαθίσταται στο αγιώνυμον Όρος και το πνεύμα της λογιοσύνης ως θεμελιώδους στοιχείου της αθωνικής μοναστικής ζωής. Καταλυτικός παράγοντας για την εδραίωση του φαινομένου στάθηκε το παράδειγμα του αγίου Αθανασίου του Αθωνίτη, ιδρυτή της Λαύρας και της κοινοβιακής αθωνικής ζωής, ο οποίος ήταν φορέας του λογίου πνεύματος με λαμπρές σπουδές (στην Κωνσταντινούπολη ή/και στην Τραπεζούντα), καλλιγράφος ο ίδιος και συλλέκτης βιβλίων, που η προσωπική του Βιβλιοθήκη, εγκατεστημένη εξαρχής σε χωρική συνάφεια με το Κελλί του, στον όροφο του Καθολικού, παραπλεύρως των Κατηχουμένων, αποτέλεσε και τον πυρήνα της πλουσιότατης Βιβλιοθήκης της Μονής.

As through the mists of early solitary anachoreticism on the Athonite peninsula emerged in mid 10th century the organized communal life modeled on the Monastery of Great Lavra, simultaneously the spirit of scholarship was installed on the Holy Mountain, as a fundamental element of Athonite monastic life. Catalyst for the consolidation of the phenomenon was the example of St. Athanasius the Athonite, founder of both the Great Lavra and the cenobitic Athonite life. Athanasius was bearer of scholarly spirit, with a bright education, calllgrapher himself and book collector. His personal collection of books became the core of Lavra's rich library.