Ίσκιοι κι αλαφροΐσκιωτοι

Αφηγήσεις και γνώμες, οιονεί απαντήσεις σε πανάρχαια, επιτακτικά ερωτήματα για το πριν, το τώρα και το μετά της ζωής που η απαρχή τους χάνεται στο βάθος του χρόνου, αποτελούν αντικείμενο αυτής της μελέτης. Μέσα από παραδόσεις και μύθους για δαίμονες, για δαιμονισμένους κι αλαφροΐσκιωτους, για νεράιδες και για ξωτικά αναδύεται το πρόσωπο του κακού και οι τρόποι αντιμετώπισής του· τα μοιρολόγια, τα ταφικά έθιμα και οι φανταστικές συνομιλίες ζώντων και τεθνεώτων με τον άγγελο του θανάτου φανερώνουν τη στάση του ανθρώπου απέναντι στο αναπόφευκτο τέλος· τα αινίγματα και οι επωδές, που σκοπό έχουν να παρακαλέσουν ή να εξαναγκάσουν τις αόρατες δυνάμεις να δείξουν το ευνοϊκό τους πρόσωπο, μαρτυρούν την επιβίωση του ιερού παιχνιδιού των λέξεων ο λόγος που τρέπεται για να εκφράσει πάθη και παθήματα δηλώνει την ποιητικότητα της καθημερινής ζωής.

Ο διάλογος με τα κείμενα ανέδειξε τον κοινό τόπο των ανθρώπων που τα δημιούργησαν, όμως ένα σύγχρονο μυθιστόρημα και ένα δοκίμιο γραμμένο από λογοτέχνη κατέστησαν φανερό το γεγονός ότι ο ανώνυμος, μυθικός-ποιητικός λόγος επιβιώνει συχνά, παρά την απομάγευση της φύσης και παρά τις επιστημονικές εξηγήσεις των φαινομένων.