Νοητική στρατηγική

Η "Νοητική στρατηγική" είναι μία πανοραμική μελέτη που παρουσιάζει τη θεωρία των νοητικών σχημάτων και τις εφαρμογές τους σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Εξετάζει το υπόβαθρο αυτών των αντικειμένων για να εντοπίσει τα σχήματα πάνω στα οποία θα λειτουργήσει η σκέψη του τομέα. Εξ ορισμού είναι μια διαχρονική μελέτη εφόσον είναι η μοναδική που μπορεί να συλλάβει την ύπαρξη των νοητικών σχημάτων και την αλληλεπίδρασή τους με το πεδίο ορισμού της συγκεκριμένης σκέψης.

Ο συγγραφέας εξετάζει τομείς όπως η πολεμολογία, η νομολογία, η δεοντολογία, η τελεολογία και η αξιολογία για να μελετήσει τη συμβολή τους, μέσω της θεωρίας ομάδων, της θεωρίας παιγνίων, της θεωρίας αγορών, σε πλαίσια όπου η συστημική και η κοινωνιολογία έχουν αναδείξει τα όριά τους. Η κυβερνητική προσέγγιση του συγγραφέα που λειτουργεί με τα εργαλεία των ανώτερων γλωσσών του συμβολικού λογισμού και της τεχνητής νοημοσύνης μέσω της ρομποτικής, ανοίγει νέους ορίζοντες ακόμα και σε πιο συμβατικούς τομείς ή τουλάχιστον που θεωρούνται ως τέτοιοι, όπως η διδασκαλία και η διαχείριση. Οι επιπτώσεις αυτής της θεωρίας νοητικών σχημάτων είναι δραματικές όσον αφορά στην αλλαγή φάσης που προκαλούν στους τομείς της ειδικής αγωγής (παιδιά με ειδικές ανάγκες και παιδιά προικισμένα), της διδακτικής (οπτικά μαθηματικά, γνωστικά μαθηματικά), της επιστημολογίας (ενοποίηση των προσεγγίσεων του Popper και του Kuhn μέσω των έργων του Lakatos και του Feyerabend) και της ιστορίας (ανάδειξη της συμβολής της στρατηγικής σ’ ένα πλαίσιο που θεωρείται εντελώς καθορισμένο από τις οικονομικές σχέσεις), αλλά και της πολιτικής (εθνικά και ευρωπαϊκά θέματα, ασύμμετρες διαπραγματεύσεις).

Όμως το γενικό πλαίσιο της "Νοητικής στρατηγικής" είναι κατά κάποιο τρόπο πιο απλό εφόσον, στην ουσία, ο συγγραφέας ασχολείται μόνο και μόνο μ’ ένα αντικείμενο, δηλαδή τον άνθρωπο. Η όλη μελέτη μπορεί να ερμηνευτεί ως μια ανάδειξη του ανθρώπινου στοιχείου σε σχέση με την κοινωνική κυριαρχία. Ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι υπάρχουν, ακόμα και αν είναι σπάνιοι, και ότι με την ιδιομορφία τους, προκαλώντας γνωστικά προβλήματα, μπορούν να βρουν αποτελεσματικές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Βέβαια, αυτή η ύπαρξη ενοχλεί το σύστημα αδράνειας το οποίο αντιδρά με βίαιο τρόπο εφόσον διαχειρίζεται ένα μονοπώλιο. Όμως οι έννοιες της μνήμης (κομμάτι ανθρωπότητας μέσα στη νοημοσύνη μας), της θυσίας (αναγνώριση του συνόλου από το στοιχείο) και γενικότερα της αντίστασης (ευθύνη μπροστά σε όλους για όλα) που εμφανίζονται σε λογοτεχνικά έργα του Camus, Dostoievski, Kafka και Steinbeck διασχίζουν όλη τη μελέτη του συγγραφέα που αναγνωρίζει μέσα σε πλαίσια που θεωρούνται παραδοσιακά κυνικά, τη δύναμη του αλτρουισμού που χαρακτηρίζει όχι το κοινωνικό ον, αλλά το ανθρώπινο ον.