Από την πραγματικότητα στην αλήθεια

Το 1968 είναι μια συμβολική ημερομηνία για τα μοντέρνα καλλιτεχνικά και πολιτικά κινήματα. Η εκζήτηση του αληθινού –του μη υποκριτικού και κατασκευασμένου– στις αναπαραστάσεις της καθημερινότητας, που τίθεται από τα πολιτικά κινήματα της εποχής, έρχεται να συναντήσει την εκζήτηση του αληθινού στις καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις. Η επιρροή της συγκεκριμένης κοινωνικοπολιτικής πρακτικής στην τέχνη έχει ως αποτέλεσμα και τη συχνή άρση του διαχωρισμού τέχνης – πραγματικής ζωής εντός του έργου τέχνης. Δεν μπορεί κανείς πάντα εύκολα να ξεχωρίσει στη μοντέρνα τέχνη τι είναι καλλιτεχνικά και τι πραγματικά κατασκευασμένο, αλλά και τι δεν επιδέχεται κατασκευής και στα δύο πεδία και προβάλλει τελικά ως αληθινό. Αυτή η πρακτική του μοντερνισμού βρίσκει μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εκδοχές της στο πρόσωπο του κινηματογραφικού ηθοποιού, που καλείται να χρησιμοποιεί τον αληθινό του εαυτό κατά την ερμηνεία ενός ρόλου.

Κάνοντας σε αυτήν τη μελέτη μια απόπειρα να ανακαλύψουμε αυτήν την αντιπαραθετική παρουσία του performer-ηθοποιού και στον ελληνικό κινηματογράφο, μελετάμε στη συνέχεια τα αιτήματα του μοντέρνου κινηματογράφου στην Ελλάδα, τα οποία ερασιτέχνες και επαγγελματίες ηθοποιοί καλούνται πια με τη φυσική-«αληθινή» παρουσία τους να υπηρετήσουν. Τέλος ανακαλύπτουμε τέσσερα παραδείγματα συγκεκριμένων ηθοποιών (Βαγγέλης Μουρίκης, Αργύρης Μπακιρτζής, Τάκης Μόσχος και Michele Valley) που μοιάζουν να θέτουν συνειδητά πολιτικά και κοινωνικά αιτήματα μέσα από τις επιλογές των ρόλων, την αφαιρετική ερμηνεία τους και τη σύνδεση αυτής με τις καθημερινές τους αναπαραστάσεις. Ο ηθοποιός –ως performer πια– δεν «επιλέγεται» μόνο, αλλά επιλέγει τις σεναριακές αναπαραστάσεις τις οποίες υπηρετεί με ένα πρόσημο πολιτικής αυτοέκθεσης.