Ο Βυζαντινός Πόντος Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας 1204-1461

Όταν η βυζαντινή Αυτοκρατορία κάτω από την πίεση των ίδιων των αδυναμιών της έπεφτε στα χέρια των Λατίνων σταυροφόρων τον Απρίλιο του 1204, μια νέα αυτοκρατορία γεννιόταν στις ανατολικές εσχατιές του ελληνισμού. Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας (1204-1461) έμελλε για περισσότερα από διακόσια πενήντα χρόνια να παίξει το ρόλο του θεματοφύλακα της βυζαντινής ελληνοχριστιανικής παράδοσης στην Αν. Μικρά Ασία σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για το έθνος. Αν και περιτριγυρισμένος από λαούς με εχθρικές διαθέσεις και αντικείμενο της πολλαπλής εκμετάλλευσης του δυτικού εμπορίου ο βυζαντινός Πόντος υπήρξε η τελευταία ακμάζουσα ελληνική χώρα στο Μεσαίωνα.
Το βιβλίο αυτό ασχολείται με τρία θέματα που επιχειρούν να δώσουν τόσο στον πρωτόπειρο όσο και στον ειδικό αναγνώστη μια πλούσια γεύση του βυζαντινού ελληνισμού του Πόντου. Το τρίπτυχο "χώρος-άνθρωποι-οικονομια" συνιστούν ένα πλατύ πεδίο αναζήτησης των συστατικών του υστεροβυζαντινού Πόντου. Περιγράφεται το γεωγραφικό περιβάλλον μέσα στο οποίο συγκροτήθηκε η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, αναλύονται οι σχέσεις των ανθρώπων -κυρίως των αριστοκρατών- που συναποτέλεσαν αυτό το νέο κράτος, και σκιαγραφείται ο ρόλος του ιταλικού εμπορίου στον προσδιορισμό της θέσης της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας στην τότε διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο ΧΩΡΟΣ
Πίνακας συντομογραφιών
Η χαρτογραφική απόδοση του χρονικού του Μιχαήλ Πανάρετου
Η τοπογραφία του Πόντου
Ο Πόντος από την αρχαιότητα έως το 13ο αιώνα
Ο Πόντος από το 13ο έως το 15ο αιώνα
Ο βίος του Μιχαήλ Πανάρετου
Το έργο του Μιχαήλ Πανάρετου
Κατάλογος Τοπωνυμιών
Βιβλιογραφία

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Πίνακας συντομογραφιών
Η αριστοκρατία του βυζαντινού Πόντου κατά το 14ο αιώνα - Η περίοδος των εμφύλιων πολέμων
Η γενική πολιτική κατάσταση
Οι εμφύλιοι πόλεμοι
Η ποντιακή αριστοκρατία το 14ο αιώνα
α. Οι πηγές
β. Οι αριστοκρατικές παρατάξεις
γ. Οι αριστοκρατικές οικογένειες και τα μέλη τους
Βιβλιογραφία

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Βενετία - Γένουα - Πόντος: Το ιταλικό εμπόριο στον Εύξεινο Πόντο και στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας
Η Βενετία
Η Γένουα
Η Βενετία και η Γένουα στο χώρο της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας από το 13ο έως το 15ο αιώνα
Βιβλιογραφία
Πίνακας των αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας
Πίνακας των αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Χρονολογικός πίνακας των γεγονότων της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας
Ευρετήριο κύριων ονομάτων και τοπωνυμίων