Κράτη κατά εργαζομένων

Τα γεγονότα που αποτελούν την "ελληνική κρίση", την "κρίση του χρέους" ή "περίοδο των Μνημονίων" έγιναν εξ αρχής αντικείμενο σκέψης και προσπαθειών ερμηνείας. Το παρόν βιβλίο προτείνει αναλύσεις από την οπτική της θεωρίας του κράτους.

Θεωρητική αφετηρία είναι μια θέση με εμφανή πολιτική σημασία. Θεωρούμε ότι η ελληνική κρίση συνίσταται στην επίθεση του κεφαλαίου εναντίον της εργασίας. Αυτή η επίθεση οργανώνεται και επιβάλλεται με τη συντονισμένη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εθνικών κρατών με συνεργασία και ουσιαστική συμφωνία του ελληνικού κράτους (άρα της ελληνικής αστικής τάξης που θεμελιακά εκπροσωπεί).

Αυτό δικαιολογεί τον τίτλο του βιβλίου: Κράτη κατά εργαζομένων.

Αυτή η θέση έρχεται σε άμεση αντίθεση με τις δύο πιο διαδεδομένες αντιλήψεις περί της ελληνικής κρίσης. Αφενός, το ότι πρόκειται για επιβολή μιας ανθελληνικής, "αποικιοκρατικής" πολιτικής από ξένες δυνάμεις (Γερμανία, ΔΝΤ, το "ξένο κεφάλαιο"). Αφετέρου, το ότι η κρίση οφείλεται σε κακοδιαχείριση και σε σπατάλες του πελατειακού και πατερναλιστικού ελληνικού κράτους και των νοικοκυριών της χώρας που "τα φάγανε μαζί" και τώρα πρέπει να (ξε) πληρώσουν. Το αποτέλεσμα της ελληνικής κρίσης είναι η συντριπτική ήττα των λαϊκών τάξεων που βλέπουν τις κατακτήσεις τους σε ζητήματα ιδιοκτησίας, εισοδήματος, κοινωνικών παροχών και συνθηκών εργασίας να εξανεμίζονται. Η εκμετάλλευση επιτείνεται διαρκώς, σε ένα σενάριο που οδηγεί στην καταστροφή των λιγότερο παραγωγικών κεφαλαίων και, κυρίως, στην επιδείνωση των όρων ζωής της πλειοψηφίας, με νέες κινήσεις μετανάστευσης και ακραίο (και δυστυχώς συχνό) φαινόμενο τις αυτοκτονίες που γνώρισαν στην Ελλάδα αύξηση κατά 30% στα χρόνια του Μνημονίου1.

Η βασική θεωρητική διαπίστωση -και κεντρικό θέμα ανάλυσης στον παρόντα τόμο- έγκειται στην "αδυναμία του λαού", δηλαδή στην έλλειψη δομών και διαδικασιών που να επιτρέπουν την αποτελεσματική αντίσταση στην επίθεση των κρατών εναντίον του. Η περιφανής νίκη του Όχι στις 5 Ιουλίου 2015 και οι περί αυτό λαϊκές κινητοποιήσεις επιβεβαίωσαν αυτή την αδυναμία. Την ίδια στιγμή που ο λαός διαδήλωσε τη διαφωνία του με τα σχέδια συνέχισης της επίθεσης των κρατών εναντίον του, το ελληνικό κράτος υπό αριστερή κυβέρνηση έπραξε το ακριβώς αντίθετο. Το μήνυμα ήταν σαφές. Ανεξάρτητα από το τι επιθυμεί και (δια)δηλώνει η λαϊκή πλειοψηφία, οι πολιτικές αποφάσεις ακολουθούν τις επιταγές της αστικής τάξης. Βεβαίως τίποτε δεν είναι οριστικό και μοιραίο. Αλλά δεν πρέπει να παραβλέψουμε, στο όνομα ενός μυωπικού βολονταρισμού, το ότι οι λαϊκές δυνάμεις παρά τις επίμονες και μεγαλειώδεις αντιστάσεις τους αποτελούν τον ηττημένο της μνημονιακής περιόδου.
Τα κείμενα του τόμου σχολιάζουν το παρελθόν, αλλά αποβλέπουν στο μέλλον. Προσπαθούν να προσφέρουν αφετηρίες σκέψης και αντίστασης στη μνημονιακή επίθεση.