Κάτω από τις Χαρουπιές

Από το βιβλίο

“Τον πρώτο καιρό, ήταν επικίνδυνο να μιλά κάποιος μαζί μας. Στους πληροφοριοδότες και στους μάρτυρες ασκούσαν εκφοβισμό για να σιωπήσουν. Απειλούσαν τους ερευνητές μας. Οι θήτες φυσικά, φοβόντουσαν ότι θα εκτεθούν. Σήμερα όμως, αντιλαμβάνονται ότι το έργο μας είναι ανθρωπιστικής φύσης και ότι οι πληροφορίες δεν χρησιμοποιούνται εναντίον τους.”

Κάθε έρευνα αρχίζει με ένα ψίθυρο. Οι επτά Τουρκοκύπριοι ερευνητές της ΔΕΑ μαζί με τον Μουράτ, ακολουθούν ίχνη, αργο-πίνουν καφέ και αφουγκράζονται για να ακούσουν την αλήθεια. Ακριβώς την ίδια δουλειά κάνουν και οι Ελληνοκύπριοι ερευνητές που δραστηριοποιούνται στο νότιο τμήμα του νησιού. Κάποτε οι ερευνητές καταφέρνουν να πείσουν τους μάρτυρες να καταθέσουν τις μαρτυρίες τους, με καλοπιάσματα. Άλλοτε βασίζονται σε διαδόσεις. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένας δολοφόνος ομολογεί την πράξη του όταν είναι πια ετοιμοθάνατος, “τον σκότωσα και τον έθαψα κάτω από τη χαρουπιά.” | Μουράτ Σοϊσάλ – Βοηθός της Τουρκοκύπριας Εκπροσώπου της ΔΕΑ

—

“Επικοινωνώ με τους δολοφόνους, βρίσκοντας κοινό έδαφος,” λέει ο Ξενοφών. “Πίνουμε κανένα ποτό μαζί. Πιάνουμε κουβεντούλα. Το ποτό βοηθά να σπάσει ο πάγος. Προσπαθώ να δημιουργήσω μια σχέση που να βασίζεται στην εμπιστοσύνη, που δεν θα την προδώσω ποτέ, ακόμη και όταν διαφωνώ σχεδόν με όλα όσα λέει ο δολοφόνος. Προσπαθώ να σπάσω τη σχέση αφοσίωσης προς τον αδελφό, τον στρατό, την πατρίδα, την εθνικότητα. Προσφέρομαι να τον απαλλάξω από το βάρος της ενοχής. Έτσι, με τον καιρό, οι περισσότεροι από τους δολοφόνους θα αποκαλύψουν πράγματα τα οποία δεν έχουν εκμυστηρευθεί σε κανέναν.”

Ο Ξενοφών, όπως και ο Μουράτ, έχει το χάρισμα μιας εξαιρετικής μνήμης. Μπορεί να θυμηθεί λεπτομέρειες για κάθε έναν από τους αγνοούμενους, κάθε χώρο όπου έγιναν δολοφονίες, κάθε χήρα που πενθεί σε ολόκληρο το νησί. Ως ο Σύμβουλος του Ελληνοκύπριου Εκπροσώπου στη ΔΕΑ, αισθάνεται ότι έχει ηθική υποχρέωση να υποφέρει μαζί με εκείνους που υποφέρουν’. | Ξενοφών Καλλής – Βοηθός του Μέλους της Ελληνοκυπριακής πλευράς της ΔΕΑ

—

Από το 1981 η ΔΕΑ εργάζεται για να αντιμετωπίσει μια μακρόχρονη ανθρωπιστική τραγωδία στην Κύπρο.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, έχει αναλάβει πέραν των χιλίων ανασκαφών και εκταφών σε ολόκληρο το νησί, εντοπίζοντας και ταυτοποιώντας τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά που είναι αγνοούμενοι εδώ και σαράντα ή πενήντα χρόνια αποδίδοντας τα οστά τους στους δικούς τους.

Αυτό το δικοινοτικό έργο διεξάγεται από μια νέα γενιά Κυπρίων που είναι αποφασισμένοι να επουλώσουν τις πληγές που άφησαν ανοικτές οι πατεράδες και οι παππούδες τους.

Το βιβλίο Κάτω από τις Χαρουπιές αποτελεί ένα χρονικό των προσπαθειών τους και αποτελεί ένα φόρο τιμής σε όλους εκείνους που μοχθούν για να δώσουν ένα τέλος στον πόνο των οικογενειών των αγνοουμένων και να στηρίξουν τη συμφιλίωση μεταξύ των κοινοτήτων.