Ιστορία του νεοελληνικού κουκλοθεάτρου 1870 - 1938

Έχει ο Καραγκιόζης αδελφό και δεν το ξέραμε;
Αν υπάρχει, πώς λέγεται;...

Αυτή την αδικία την αποκαθιστά ο Απ. Μαγουλιώτης με το παρόν βιβλίο "Ιστορία του Νεοελληνικού Κουκλοθέατρου (1870-1938)" και μάλιστα με τον πρωταγωνιστή του, το Φασουλή, που ήταν εξίσου σημαντικός ως λαϊκό θέαμα σε πόλεις και κωμοπόλεις, όπως ο Καραγκιόζης. Ο συγγραφέας δείχνει ότι έχει συγκεντρώσει έναν επιβλητικό όγκο υλικού και τεκμηρίων από τον καθημερινό και περιοδικό Τύπο, που αποδεικνύει περίτρανα τη σημαντική υπόσταση του είδους στο θεατρικό γίγνεσθαι της εποχής. Αρχικά ο Φασουλής δημιουργήθηκε, για να εκφράζει τις ανάγκες του λαού και με την εξευγένισή του αγαπήθηκε από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αυτό οφείλεται στη θεματολογία των έργων του, που προέρχονταν κυρίως από το ζωντανό θέατρο, ελληνικό και ξένο, αναπαριστώντας κωμωδίες και τραγωδίες, ρομαντικά έργα, μυθιστορηματικά περιπετειώδη δράματα, πατριωτικά, κωμειδύλλια και δραματικά ειδύλλια και κάποιες φορές δανείζονταν στοιχεία από τον αδερφό του, τον Καραγκιόζη. Ήκμασε κατά τα έτη 1880-1900 ως μια πρωτόγονη μορφή κατά την περίοδο του καρναβαλιού, όπου κυριαρχεί ο ξυλοδαρμός και η αισχρολογία, ενώ τα έτη 1890-1920 ως μια εξελιγμένη μορφή, που ανεβαίνει κυρίως στους καλοκαιρινούς μήνες ή σε θεατρικές καλλιτεχνικές περιόδους.

Η αρχική μορφή του εξυπηρετούσε ανάγκες των ενηλίκων, αλλά δεν άργησε να αγαπηθεί και από τα παιδιά. Αυτή την αξία την εντόπισαν συγγραφείς, παιδαγωγοί και καλλιτέχνες, που ο καθένας με τον τρόπο του συνέβαλλε στην αναγέννηση ενός κουκλοθέατρου για παιδιά.

Την ιστορική εξέλιξη του νεοελληνικού κουκλοθέατρου ο συγγραφέας τη διανθίζει με "αυτούσια κείμενα" και εικονογραφικό υλικό από τις εφημερίδες και τα περιοδικά της εποχής...

Και να που γνωστοποιείται η ύπαρξη του αδερφού του Καραγκιόζη, και μάλιστα ξύλινο ανδρείκελο και μονόφθαλμο...

Βάλτερ Πούχνερ, Καθηγητής Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών