Αναμνήσεις (1908-1924)

Ο Σεραφείμ Μάξιμος (Γάνος Α. Θράκης 1899 - Βιέννη 1962) αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση δραστήριου διανοουμένου της κομμουνιστικής Αριστεράς. Οι Αναμνήσεις του, που πρωτοδημοσιεύτηκαν το 1958 στην εφημερίδα Μακεδονία της Θεσσαλονίκης, αναδεικνύουν μια συναρπαστική διαδρομή μέσα από την οποία ένα παιδί από τις ακτές της Προποντίδας μεταμορφώνεται σε στρατευμένο επαναστάτη. Περιγράφοντας έναν κόσμο που κλονίζεται, την κρίση των Αυτοκρατοριών και το ελκτικό όραμα της
κοινωνικής ανατροπής που σηματοδοτεί η Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Σεραφείμ Μάξιμος συνθέτει μια γοητευτική αφήγηση όπου διαδοχικοί τόποι – η Γάνος, η Κωνσταντινούπολη, η Μαύρη Θάλασσα, η Μόσχα, η Αθήνα και η Καβάλα– εναλλάσσονται με γοητευτικά περιστατικά, άγνωστες ιστορίες και οξυδερκείς αναλύσεις. Αλλά ο Μάξιμος, εκτός από προικισμένος αφηγητής, δεν παύει να σκέφτεται ως ιστορικός τις αναμνήσεις του και να ιστορικοποιεί τα βιώματά του, αποφεύγοντας τους αναχρονισμούς και τοποθετώντας τα εν τόπω και εν χρόνω. Μας προσφέρεται έτσι η δυνατότητα, πλάι στα συμβάντα της ζωής ενός συγκεκριμένου ατόμου, να αφουγκραστούμε νοοτροπίες και συμπεριφορές που υπερβαίνουν την ιδιαίτερη ατομική περίπτωση. Στον λόγο του δεν υπάρχει τίποτα που να παραπέμπει στις ιστορικές νομοτέλειες, στο πομπώδες και στο ηρωικό, στα βαρετά κατεβατά των αντικειμενικών συνθηκών και των υποκειμενικών αδυναμιών. Αντίθετα, είναι μια προσεκτική
αφήγηση, η οποία συχνά γίνεται εξαιρετικά κρυπτική όταν πρέπει να αναμετρηθεί με τις πιο περίπλοκες εσωτερικές πτυχές της προσωπικής του ιστορίας, που διαπλέκονται με τις απόκρυφες ιστορίες του κομματικού οργανισμού. Η διαδρομή του Μάξιμου αναδεικνύει μεταξύ άλλων ότι ο μετασχηματισμός του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας
σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας ήταν προϊόν της ιστορικής αναστάτωσης, της γεωπολιτικής αστάθειας, της γενικευμένης κινητικότητας στον απόηχο του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Ο τόμος αυτός, δεύτερος στη σειρά «Βιβλιοθήκη των ΑΣΚΙ», με πρώτο το Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης, Σπύρος Ασδραχάς 1933-2017. Εργογραφία και δοκιμή βιογραφίας (2021), είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας των ΑΣΚΙ και του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς με τις εκδόσεις ΘΕΜΕΛΙΟ. Έχουν προηγηθεί οι τόμοι Κώστας Φιλίνης Ένας διανοούμενος της δράσης. Κείμενα θεωρίας και πολιτικής (2015) και Μπάμπης Δρακόπουλος Ένας δημοκρατικός ηγέτης της Αριστεράς. Ανέκδοτες αναμνήσεις και πολιτικά κείμενα (2020).
ISBN2: 978-618-86055-0-3 Εκδόσεις του Ινστιντούτου Νίκος Πουλαντζάς