Ήττα- Θρίαμβος- Καταστροφή

Ποιος ευθύνεται για το «Μαύρο '97»; Αποδόθηκαν ευθύνες; Η πρώτη επέμβαση του στρατού στα πολιτικά πράγματα το 1909 συνιστά επανάσταση ή πραξικόπημα; Συνέβαλε στην «Ανόρθωσιν των κακώς εχόντων» ή λειτούργησε «διαλυτικά» για το στράτευμα; Αλλά και τι σήμαινε για την πολιτική ζωή της χώρας τις επόμενες δεκαετίες; Ποιος ήταν ο κύριος συντελεστής στις νίκες των Βαλκανικών Πολέμων; Αλλά και ποιος ευθύνεται για τον πρώτο μεγάλο διχασμό που συντάραξε τη χώρα τη δεκαετία του 1910 και άφησε ανοικτές πληγές για πολλά ακόμη χρόνια στο σώμα της ελληνικής κοινωνίας; Αποτελούσε κεραυνό εν αιθρία ή ήταν προδιαγεγραμμένη η σύγκρουση; Ήταν «αντιβασιλικός» ο πρωθυπουργός και υπουργός Στρατιωτικών Βενιζέλος; Πόσο παράτολμη ήταν η Μικρασιατική επιχείρηση; Και, κυρίως, ποιός ευθύνεται για τη μεγάλη καταστροφή που ακολούθησε το '22; Ένοχοι ή αθώοι οι «εξ» που εκτελέστηκαν στο Γουδί;
Είναι ορισμένα ερωτήματα που τίθενται στην παρούσα μελέτη και επιχειρείται η επανατοποθέτησή τους, χωρίς βέβαια να δίνονται οριστικές απαντήσεις, αφού η Ιστορία συνεχίζεται να γράφεται. Η περίοδος που ξεκινά την επομένη του τερματισμού του «ατυχούς» πολέμου του '97 μέχρι τη στιγμή που η Μεγάλη Ιδέα γίνεται παρανάλωμα στα αποκαΐδια της πυρπολημένης Σμύρνης μπορεί να ιδωθεί ως μια ενότητα, με πυκνό ιστορικό χρόνο, στον οποίο πάντως ο στρατός αποτελούσε τον κομβικό άξονα των εξελίξεων. Χωρίς να καταπιάνεται με τις λεπτομέρειες των στρατιωτικών επιχειρήσεων της 25ετίας, πρόθεση του πονήματος είναι να φωτίσει ορισμένες πλευρές των γεγονότων μέσα από τις μαρτυρίες των πρωταγωνιστών, του Τύπου της εποχής και του αρχειακού υλικού.