Ελλάδα και Βόρεια Μακεδονία

Ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Π. Μαλλιάς είναι κατ' εξοχήν γνώστης των Βαλκανίων. Με το Μακεδονικό ασχολείται συστηματικά και συνεχώς από το 1991. Το 1995, ήταν ο πρώτος Διπλωματικός Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στα Σκόπια μετά την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Σαν διπλωμάτης υπηρέτησε υπό 11 Κυβερνήσεις και 15 Υπουργούς Εξωτερικών.

Στο Δοκίμιο αυτό επισημαίνει ότι προϋπόθεση αναζήτησης λύσης στα λεγόμενα εθνικά ζητήματα είναι η συνεννόηση. Κατακρίνει την έλλειψη ειλικρινούς προσπάθειας προς την κατεύθυνση αυτή. Τα αποτελέσματά της ειδικά στο Μακεδονικό ήσαν προβλέψιμα και ορατά. Στην αυτοψία της Συμφωνίας των Πρεσπών αναδεικνύει τη θετική σημασία της erga omnes σύνθετης ονομασίας "Βόρειος Μακεδονία" με συνταγματική μάλιστα αναθεώρηση. Ταυτόχρονα όμως εξηγεί γιατί τα κεντρικά ζητήματα της γλώσσας και της εθνότητας /ιθαγένειας /υπηκοότητας αποτελούν την "Αχίλλειο πτέρνα" της. Η Συμφωνία δεν εξασφαλίζει την καθαρότητα και τη σαφήνειά τους.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος στον μεγάλο και βαρυσήμαντο Πρόλογο τονίζει ότι: "Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς παρακολουθεί συστηματικά τα εθνικά θέματα και ανταποκρίνεται στην υποχρέωση να διατυπώνει τις απόψεις του, συμβάλλοντας σε έναν εθνικό διάλογο που, δυστυχώς, είναι κολοβός και επηρεασμένος σχεδόν πάντα από τις συγκυριακές σκοπιμότητες της εσωτερικής πολιτικής. Το βιβλίο του αυτό είναι μια πρώτη, άμεση, πολύ χρήσιμη ανάλυση της Συμφωνίας των Πρεσπών, που την τοποθετεί στα ιστορικά και ευρύτερα διεθνοπολιτικά συμφραζόμενά της."