Η ανθρώπινη μοίρα

Ο Αντρέ Μαλρό γεννήθηκε το 1901 στο Παρίσι. Σπούδασε στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών και, μετά τη δημοσίευση του αλληγορικού διηγήματός του "Χάρτινα φεγγάρια" (1921), συμμετείχε σε μια αρχαιολογική αποστολή στην Καμπότζη, συντάχθηκε με τους Κινέζους επαναστάτες και πήρε μέρος στον κινεζικό εμφύλιο πόλεμο (1926-1928), στη Σαγκάη και την Καντόνα. Αποτέλεσμα αυτής της άμεσης επαφής του με την Ανατολή ήταν "Ο πειρασμός της Δύσης" (1926, Εξάντας 1987), μια συζήτηση δι' αλληλογραφίας ανάμεσα σε έναν νεαρό της Ανατολής και έναν νεαρό της Δύσης, όπου θίγεται το ζήτημα της παρακμής του δυτικού πολιτισμού. Το "Αλλόκοτο βασίλειο" (1928) είναι η ιστορία μιας φανταστικής επανάστασης, εμπλουτισμένη με τις προσωπικές του εμπειρίες από τον εμφύλιο. Οι "Κατακτητές" (1928), με θέμα τον αγώνα των Κινέζων εθνικιστών κατά των Άγγλων ιμπεριαλιστών στο Χονγκ-Κονγκ, τον κάνουν γνωστό στο ευρύ κοινό, ενώ η ίδια ατμόσφαιρα κυριαρχεί και στη "Βασιλική οδό" (1930), αυτή τη φορά με φόντο την Ινδοκίνα. Το 1933 κυκλοφορεί το αριστούργημά του, η "Ανθρώπινη μοίρα" (Βραβείο Γκονκούρ), όπου μέσα από μια περίπλοκη δράση, πλούσια σε τραγικές καταστάσεις, αναδύονται τα μεγάλα προβλήματα που βασανίζουν τη συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου: ηθική και πολιτική ενώπιον ζωής και θανάτου. Η δράση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται στη Σαγκάη το 1928, κατά την αντιπαράθεση των κομμουνιστών με τον Τσανγκ-Κάι Σεκ, και οι διάφοροι πρωταγωνιστές της ιστορίας, συμβολικοί μα ανθρώπινοι, εκφράζουν ο καθένας μια στάση διαφορετική απέναντι σε αυτά τα προβλήματα. Οι αντιδράσεις του στο φαινόμενο του ναζισμού αποτυπώνονται στον "Καιρό της περιφρόνησης" (1935). Παίρνοντας προσωπικά μέρος στον ισπανικό εμφύλιο, στο πλευρό των Δημοκρατικών, καταθέτει τις εμπειρίες του στο μυθιστόρημα "Η ελπίδα" (1937, Εξάντας 1989). Συμμετείχε ενεργά στη γαλλική Αντίσταση και τον αγώνα για την απελευθέρωση, εμπειρίες που θα περιγράψει στο μυθιστόρημα "Η πάλη με τον άγγελο", του οποίου το χειρόγραφο καταστράφηκε από την Γκεστάπο και μονάχα ένα μικρό τμήμα του κυκλοφόρησε το 1943 με τίτλο "Οι καρυδιές του Άλτενμπουργκ". Μετά το τέλος του πολέμου χρημάτισε υπουργός Πολιτισμού και εγκατέλειψε τη λογοτεχνική φόρμα για να αφιερωθεί στη συγγραφή μελετών αισθητικού περιεχομένου: "Ψυχολογία της τέχνης" (1947-1950), "Το φανταστικό μουσείο" (1947), "Η καλλιτεχνική δημιουργία" (1948), "Οι φωνές της σιωπής" (1951), "Το φανταστικό μουσείο της παγκόσμιας γλυπτικής" (1952-1954), "Μεταμορφώσεις των θεών" (1957), "Αντιαπομνημονεύματα" (1967), "Οι κομμένες βελανιδιές" (1971), "Κεφάλι από οψιδιανό" (1974). Πέθανε το 1976.