Μοιραία

Αυτό είναι ένα μαύρο μυθιστόρημα. Είναι η ιστορία όπου μια επαγγελματίας δολοφόνος, μοναχική και αλλοτριωμένη, διαπράττει το αιματηρό έργο της. Είναι ιστορία ενός ασυνήθιστου συμβολαίου, σε μια πόλη διεφθαρμένη από το χρήμα.
Η "Μοιραία" είναι το προτελευταίο μαύρο μυθιστόρημα που δημοσιεύτηκε όσο ζούσε ο Ζ.Π. Μανσέτ. Χρονολογικά εκδίδεται ανάμεσα στο "Μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής Ακτής" και την "Πρηνή θέση του σκοπευτή". Η κεντρική ηρωίδα, η Αιμέ Ζουμπέρ, μετακινείται από πόλη σε πόλη, αλλάζοντας τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της, συγχρωτίζεται με την άρχουσα κοινωνία κάθε πόλης και οργανώνει φόνους επί χρήμασι. Η ιστορία θα τελειώσει άσχημα γι' αυτήν. Η "Μοιραία" είναι κυρίως η αφήγηση μιας αποτυχίας. Όμως αυτή η αποτυχία της γυναίκας φαίνεται πολύ πιο ανδρεία από τις αποτυχίες των ανδρών στα άλλα βιβλία του συγγραφέα. [...]

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΚΡΙΤΙΚΗ



«Γυναίκες ηδονικές και φιλόσοφοι, σ' εσάς απευθύνομαι»· έτσι τελειώνει το μυθιστόρημα του Μοιραία ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ (1942-1995), ο συγγραφέας που ανανέωσε το γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα. Θα 'λεγε κανείς πως ο Μανσέτ με αυτό το βιβλίο επιδιώκει να προσελκύσει τις γυναίκες-αναγνώστριες, οι οποίες δεν φαίνεται να έχουν καλές σχέσεις με τα αστυνομικά αναγνώσματα. Γι' αυτό ίσως χρησιμοποιεί ως κεντρική ηρωίδα μια γυναίκα, η οποία λειτουργεί ως τιμωρός, ως άγγελος εξολοθρευτής. Πρόκειται για την Αιμέ, μια επαγγελματία δολοφόνο, μοναχική (δεν δημιουργεί ερωτικές σχέσεις, προτιμά τον αυνανισμό), ευαίσθητη, μα κυρίως τολμηρή και αποφασισμένη, που αντιπαρατίθεται στην εξουσία των ανδρών οι οποίοι κατέχουν τις κύριες θέσεις σε κάθε τομέα της ανθρώπινης κοινωνίας. Η δολοφονική της σταδιοδρομία όμως άρχισε από το σπίτι της: εξόντωσε τον καταπιεστικό της σύζυγο.

Ενώ οι άνδρες παρουσιάζονται κακοί, απεχθείς, οι γυναίκες περιγράφονται με τρυφερότητα, και η Αιμέ, μια συμπαθητική στους αναγνώστες δολοφόνος, βγάζει από τη μέση αυτούς που πρέπει να πεθάνουν. Στη αρχή με διαφορετικό όνομα, σκοτώνει εν ψυχρώ έναν κυνηγό, έναν καλοθρεμμένο πενηντάρη αστό, εκτελώντας συμβόλαιο θανάτου. Στη συνέχεια πηγαίνει σε άλλη πόλη, την Μπλεβίλ (πόλη του χρήματος), και μπαίνει στους κύκλους της καλής κοινωνίας. Την ενδιαφέρουν οι περιοχές όπου κατοικεί η αστική τάξη, εκεί όπου βρίσκεται ο πλούτος.

Είναι φανερό πως την ιδέα για το γράψιμο της Μοιραίας ο Μανσέτ την άντλησε από μια γυναίκα: την Αγκαθα Κρίστι, η οποία στο περίφημο μυθιστόρημά της Δέκα μικροί νέγροι εξολοθρεύει δέκα ανθρώπους, με μικρά ή μεγάλα εγκλήματα στο ενεργητικό τους. Αλλά ο Μανσέτ δεν έμεινε εκεί. Αριστερός ων, με πολιτικές ανησυχίες, πήρε από τον μαρξιστή Ντάσιελ Χάμετ μια άλλη ιδέα, εκείνη της αμερικανικής πόλης Πόιζονβίλ του μυθιστορήματος Κόκκινος θερισμός και τη μετέφερε στη Γαλλία. Από εκεί και πέρα μπορούσε να αυτοσχεδιάσει επιτυγχάνοντας ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα - ίσως το Μοιραία να είναι το αρτιότερο, το καλύτερό του μυθιστόρημα.



Φίλιππος Φιλίππου

Το ΒΗΜΑ, 08/10/2006