Άπαντα τα θεατρικά ΙV

[...] Το καινούργιο αυτό βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος υπάρχουν μονόλογοι από έργα που γράφτηκαν στην αρχή και στη μέση της εποχής μας που άρχισε μετά τον Πόλεμο. Τότε δηλαδή που κυριαρχούσε η αισιοδοξία ότι όλα θα πάνε καλά κι όλοι θα αποκατασταθούν αισίως. Οι ήρωες των πρώτων αυτών μονολόγων, ουδέν υποψιάζονται, η αισιοδοξία της εποχής δεν τους επιτρέπει υποψίες και αμφιβολίες για τις καταστάσεις που βιώνουν. Ενεργούν, τέλεια συντονισμένοι με τα κελεύσματα των σύγχρονων καιρών, έχουν δαγκώσει δηλαδή γερά τη λαμαρίνα και δεν γνωρίζουν πού πατούν και πού βρίσκονται, απλώς τρέχουν λαχανιασμένοι και αγχωμένοι, προσπαθώντας να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους που άλλοι τους υποσχέθηκαν. Επειδή όμως αυτό που ζουν δεν είναι κι ένα πράγμα τόσο εύκολο και επειδή είναι ακόμα πολύ ζωντανοί άνθρωποι, κάτω από την επιφάνεια της αισιοδοξίας και της ηθελημένης χαράς στο υποσυνείδητο τους λειτουργούν βιαίως οι αιώνιοι μηχανισμοί του πεπρωμένου που επιδιώκουν να βγουν στην επιφάνεια και να τους πληροφορήσουν εγκαίρως πριν να είναι πολύ αργά. Η κρούστα όμως της επιφάνειας είναι ακόμα πολύ σκληρή, αδιαπέραστη σχεδόν, έτσι δημιουργούνται δονήσεις, μικροσεισμοί και παλμοί που δημιουργούν συμπεριφορές και αντιδράσεις στα όρια του κωμικοτραγικού. Όλες αυτές οι δυνάμεις που δεν βρίσκουν διέξοδο για να γίνουν λέξεις και γνώση, αλλά παραμένουν υπόκωφες, ανεξιχνίαστες καταστάσεις, γίνονται έμμονες ιδέες, ακραίες, παράλογες πράξεις, υστερικές εκρήξεις που τυραννούν τους ήρωες και προσπαθούν εμάς ως κοινό να μας πληροφορήσουν γι' αυτό που ακριβώς συμβαίνει προκαλώντας το γέλιο ή τον οίκτο μας.

Στο δεύτερο μέρος όλοι οι μονόλογοι έχουν γραφεί προσφάτως. Η εποχή επιτέλους έχει δείξει το πραγματικό της πρόσωπο. Η τζαμαρία της αισιοδοξίας έχει γίνει θρύψαλα από τις κοτρόνες της καθημερινής καταπίεσης. Οι άνθρωποι έχουν παύσει πια να πιστεύουν στα κελεύσματα της και αναγκάζονται να τα ακολουθούν με οικονομικούς εκβιασμούς. Οι αυταπάτες έχουν πάει περίπατο. Τα πράγματα έχουν σοβαρέψει. Τώρα αυτά που τους τυραννούν τους επιτρέπεται να τα αρθρώσουν και να τα βγάλουν στον αέρα. Αυτό που τους συμβαίνει είναι τόσο φρικτό, όσο και να θέλουν να το αγνοήσουν, δεν μπορούν. [...]