Τι είναι πολίτευμα

Συχνά, αναφερόμαστε στην έννοια «πολίτευμα», με τη μια ή την άλλη αφορμή, χωρίς να έχουμε σαφή εικόνα στο μυαλό μας «τι είναι πολίτευμα» ή τι εμείς εννοούμε χρησιμοποιώντας τον όρο αυτό. Έτσι, μιλάμε ή γράφουμε για το δημοκρατικό ή ολιγαρχικό πολίτευμα ή για το κοινοβουλευτικό σύστημα, χωρίς να μπορούμε να τα διακρίνουμε μεταξύ τους με βάση ένα σταθερό και σαφές κριτήριο. Η διάκριση και αποσαφήνιση αυτών των εννοιών δεν θα ήταν και τόσο αναγκαία, αν δεν χρειαζόταν να ξεχωρίσουμε το πολίτευμα από το πολιτικό σύστημα και να αποδεσμεύσουμε τη δημοκρατία από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους και να την φέρουμε ακόμη και σε αντιπαράθεση μαζί του.

Το δημοκρατικό πολίτευμα υπάρχει και λειτουργεί, στην εποχή μας, μέσα από ένα συγκεκριμένο κυβερνητικό σύστημα, που μπορεί να είναι προεδρικό, κοινοβουλευτικό ή μεικτό. Σε μας επικράτησε το κοινοβουλευτικό.

Για να καταλάβουμε την αξία του πρέπει να μάθουμε την ιστορία του και να κατανοήσουμε τις μεταμορφώσεις του: την αναγκαία συνύπαρξή του με το κομματικό σύστημα, με τον δικομματισμό ή με τον πολυκομματισμό, τη μετεξέλιξή του σε πλειοψηφικό κοινοβουλευτισμό, κυρίως, όμως, τη μοιραία προσωποποίηση της πολιτικής εξουσίας και τη συγκέντρωσή της στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού, που νομιμοποιείται από το λαό να αποφασίζει για τα μεγάλα και σημαντικά της χώρας.