Ιδεολογία και ουτοπία

Το έργο του Καρλ Μανχάιμ ανήκει στα κλασικά και πιο πολυσυζητημένα κοινωνιολογικά βιβλία του αιώνα μας. Εκθέτει με τρόπο αξεπέραστο ίσαμε σήμερα τις βασικές μεθοδολογικές αρχές που οφείλει να χρησιμοποιεί η κοινωνιολογία όταν σκοπός της είναι να κατανοήσει πολιτισμικά και πνευματικά δημιουργήματα και να αναλύσει τις συνθήκες που διαμορφώνουν τη συνείδηση και την οπτική των αντίστοιχων υποκειμένων. Εξετάζει το ακανθώδες πρόβλημα της σχετικότητάς τους, δηλ. της εξάρτησής τους από την κοινωνική θέση των φορέων τους, και κατόπιν, συζητώντας τον κοινωνικό ρόλο των διανοουμένων, αναζητά δρόμους για να ξεπεραστεί ο σχετικισμός. Εφαρμόζει τις αρχές αυτές προκειμένου να συλλάβει τα μεγάλα πολιτικά κινήματα των Νεώτερων Χρόνων (φιλελευθερισμό και κομμουνισμό, συντηρητισμό και φασισμό) και θέτει το ερώτημα αν η πολιτική μπορεί ν' αποτελέσει επιστήμη. Τέλος διαγράφει το φιλοσοφικό πλαίσιο της κοινωνιολογικής προβληματικής και κάνει γόνιμες νύξεις για εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά ζητήματα.