Μεταψυχολογία ΙΙ

Σ' αυτόν τον Τόμο η προοδευτική εξέλιξη της Μεταψυχολογικής σκέψης του Φρόιντ γίνεται ακόμη πιο προφανής σε σχέση με τον Τόμο 1. Με την πάροδο του χρόνου παρατηρούμε την φαντασιωτική δόμηση του ψυχισμού. Αυτή αποκτά ολοένα και περισσότερο πραγματικά χαρακτηριστικά. Κι έτσι συμπυκνωμένες έννοιες όπως "μεταβίβαση" και "αντιμεταβίβαση" αλλά και πολλές άλλες της καθημερινότητας όπως "πολιτισμός" και "αστείο" αποκτούν καθοριστική αξία για την εγωτική οργάνωση του υποκειμένου. Η υφέρπουσα δύναμη αυτού του απίθανου φαινομένου περιγράφεται εδώ ως αναπόδραστη Οιδιποδειακή παρουσία και εκφράζεται κλινικά επί των Νευρώσεων. Μέσα από τα φροϋδικά κείμενα αναγνωρίζουμε την περαιτέρω οργάνωση του "εγώ" η οποία σε περιπτώσεις που δεν λαμβάνει χώρα συνθετικά καταλήγει είτε στην "ψύχωση" είτε σε αντίστοιχες μορφές διαταραχών π.χ. μεθοριακότητα. Στον βαθμό που ο Φρόιντ ακολούθησε τη Μεταψυχολογική προσέγγιση σταθερά -κάτι που στην πράξη έχει χαρακτηριστεί από διακυμάνσεις- η ψυχαναλυτική θεραπεία βιώνεται από τον ασθενή ως η πλέον φυσιολογική πορεία του ψυχισμού του.