Η οικονομία της αγοράς και το κράτος δικαίου

Καμία χώρα δεν μπορεί να ξεπεράσει τον ρυθμό οικονομικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων της Κίνας τα τελευταία χρόνια, αλλά και ελάχιστες μπορούν να ισχυριστούν ότι έχουν να αντιμετωπίσουν τόσες προκλήσεις στο εγγύς μέλλον όσες η Κίνα. Πρόσφατα, οι Κινέζοι φίλοι του συγγραφέα τού έθεσαν το ερώτημα: «Πώς μπορεί μια χώρα με μακροχρόνια αυταρχική παράδοση να διευρύνει την υιοθέτηση του Κράτους Δικαίου, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να επιταχύνει τον προσανατολισμό της προς την οικονομία της αγοράς;» Η απάντηση του συγγραφέα ήταν η εξής: «Σταδιακά και κατά τρόπο που δεν θα διαταράσσει τη σταθερότητά της και την κοινωνική της ειρήνη». Το αποτέλεσμα ήταν ότι, σύντομα, ο συγγραφέας δέχθηκε μια πρόσκληση για την Κίνα, με σκοπό να συνομιλήσει για αυτά τα θέματα με ειδικούς διαφόρων κλάδων. Ο ανά χείρας τόμος, λοιπόν, περιέχει μερικές από τις ιδέες που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των ευχάριστων και εποικοδομητικών συναντήσεών του στο Πεκίνο και στη Σαγκάη. Το θέμα τοποθετείται εδώ στο ευρύτερο γεωπολιτικό πλαίσιο που καθιστά την εποχή μας τόσο ταραγμένη, αλλά και συνάμα τόσο ενδιαφέρουσα. Υπ’ αυτό το πρίσμα, ένα πρόβλημα ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την Κίνα δίνει την αφορμή για ευρύτερες σκέψεις γύρω από διάφορα άλλα ζητήματα, όπως είναι «η δυνατότητα μεταμόσχευσης ιδεών σε ξένα εδάφη», «ο αντίκτυπος του πολιτισμού στην πιθανή μορφή των νομικών θεσμών», καθώς και η αναγκαιότητα «ευρύτερης παιδείας, κοινής λογικής και, προπάντων, οράματος» από την πλευρά των παγκόσμιων ηγετών. Ωστόσο, σε μια εποχή αυξημένης εξειδίκευσης και κυριαρχίας των ΜΜΕ στην πολιτική, οι αρετές αυτές είναι εξαιρετικά δυσεύρετες.