Ή του ύψους ή του βάθους

Στην περιπέτεια της λογοτεχνίας αρμόζει η παροιμιακή έκφραση "ή του ύψους ή του βάθους". Ο τεχνίτης παίζει στο χαρτί τις ιδέες, το ύφος, τη σαγήνη του - και κερδίζει ή τα χάνει όλα. Διότι έχει το μοιραίο πάθος του παίκτη και του κονκισταδόρου. Αλλά και η δοκιμιακή γραφή μάταια θα προσπαθήσει να σταδιοδρομήσει με τα εύσημα της φιλολογικής ψυχραιμίας, με την ορθοφροσύνη, με τους ακαδημαϊκούς της τίτλους. Είναι απλουστευτική η ιδέα ότι ο δοκιμιογράφος μιλάει "απ' έξω", όπως είναι ψευδής η αντίληψη περί ενός αναγνώστη που δεν οφείλει να είναι συνένοχος με το συγγραφέα. Σε ποιο είδος ανήκει το παρόν βιβλίο; Στη δημιουργική λογοτεχνία ή στο δοκίμιο; Αν ο αναγνώστης επιμένει σε μία απάντηση, ας πούμε ότι ο συγγραφέας μοιάζει με τον βιβλιοθηκάριο της κοινοτικής βιβλιοθήκης που αναφέρεται στο προοίμιο και ο οποίος έχει ένα αυστηρό υπηρεσιακό καθήκον: να τακτοποιεί στα ράφια του τόσο τα ύψη όσο και τα γκρεμίσματα της λογοτεχνίας. Είναι αλήθεια ότι πού και πού στριμώχνει ανάμεσα στα βιβλία και κάποιες προσωπικές του (στιχουργημένες) κρίσεις. Είναι δευτερεύουσες. Ο αναγνώστης μπορεί να τις παρακάμψει.