0
Your Καλαθι
Το δίκαιο του Εθνικού Κτηματολογίου
Μια θεσμική θεώρηση
Έκπτωση
15%
15%
Περιγραφή
Στην εν λόγω μελέτη γίνεται προσπάθεια συστηματικής παρουσίασης και ανάλυσης των διαδικασιών και των νομικών κανόνων σύνταξης και λειτουργίας του Εθνικού Κτηματολογίου, καθώς και εντοπισμού των νομικών και πρακτικών ζητημάτων που αναφύονται από την εφαρμογή του σχετικού νομικού πλαισίου, τόσο σε επίπεδο ιδιωτικού όσο και σε επίπεδο δημοσίου δικαίου, δεδομένου ότι το προκριθέν στη χώρα μας σύστημα Κτηματολογίου αποτελεί σημείο τομής ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο δίκαιο. Υπό την έννοια αυτή το παρόν βιβλίο φιλοδοξεί να αποτελέσει μια επιστημονική συμβολή στη θεσμική θεώρηση του Εθνικού Κτηματολογίου. Παράλληλα η παρούσα έκδοση φιλοδοξεί, πέρα από την παρουσίαση και το σχολιασμό του νομικού πλαισίου του Εθνικού Κτηματολογίου, να αποτελέσει και ένα είδος χρονικού της δύσκολης πορείας και της εξέλιξης του θεσμού.
Μεθοδολογικά, ακολουθείται σε γενικές γραμμές, αλλά όχι απαρέγκλιτα, η δομή των δύο συστατικών νόμων του θεσμού και εξετάζονται κριτικά οι επί αυτών επελθούσες τροποποιήσεις, ιδίως με τους πρόσφατους νόμους 4164/2013, 4512/2018 και 4602/2019. Παράλληλα καταβάλλεται προσπάθεια άτυπης κωδικοποίησης των αλλεπάλληλων νομοθετικών τροποποιήσεων των δύο βασικών νόμων 2308/1995 (που αφορά στην κτηματογράφηση για τη δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου) και 2664/1998 (που αφορά στην τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου) και παράθεσης των σημαντικότερων κανονιστικών πράξεων που εκδόθηκαν κατόπιν εξουσιοδοτήσεων για την εφαρμογή τους.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ......................................................................................... V
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ........................................................................................... 1
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Κτηματογράφηση για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου -
Διαδικασία έως τις πρώτες εγγραφές στα Κτηματολογικά Βιβλία
1. . Ορισμός και σκοπός του Κτηματολογίου - Νομική φύση του Κτηματολογίου 15
α. Ορισμός και σκοπός του Κτηματολογίου ...................................... 15
β. Νομική φύση του Κτηματολογίου ................................................. 16
2. . Αρχές του Κτηματολογίου - Διαφορές από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών 17
α. Αρχές του Κτηματολογίου ........................................................... 17
β. Διαφορές από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών ................ 18
3. . Νομική φύση της κτηματογράφησης ................................................. 20
α. Θεωρητική προσέγγιση .............................................................. 20
β. Η θέση της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας ............... 25
4. . Φορέας σύνταξης του Κτηματολογίου ............................................... 33
5. . Κήρυξη περιοχής υπό κτηματογράφηση ........................................... 35
6. . Δηλώσεις εγγραπτέων δικαιωμάτων ............................................... 37
α. Υπόχρεοι υποβολής δήλωσης ..................................................... 38
αα) Γενική ρύθμιση .................................................................... 38
ββ) Ειδικές περιπτώσεις ............................................................. 39
β. Τρόπος και τόπος υποβολής δήλωσης ........................................ 42
γ. Αντικείμενο της δήλωσης ............................................................ 44
αα) Γενικά ................................................................................. 44
ββ) Εγγραπτέα δικαιώματα ........................................................ 46
γγ) ............................................................................................ Σώρευση δικαιωμάτων 49
δδ) Τίτλος δικαιώματος (ειδικές περιπτώσεις) ............................... 50
εε) Ανεπαρκή στοιχεία που δεν αποτελούν τίτλους ...................... 52
δ. Τύπος (έντυπο) της δήλωσης ...................................................... 53
ε. Προθεσμία υποβολής δήλωσης - Είδος δήλωσης ......................... 55
στ. Συνέπειες από την παράλειψη υποβολής δήλωσης ..................... 58
ζ. Ανταποδοτικό τέλος κτηματογράφησης ........................................ 61
η. Έλεγχος στοιχείων της δήλωσης ................................................. 69
θ. Ύπαρξη περισσότερων δηλώσεων για το ίδιο δικαίωμα ............... 69
ι. . Ελλιπείς και ανακριβείς δηλώσεις ............................................... 69
κ. Αντίγραφα δηλώσεων και συνυποβαλλόμενων στοιχείων ............ 71
7. . Παροχή στοιχείων σε Δημόσιες Αρχές - Κτηματογράφηση και δημόσια περιουσία 71
8. . Σύνταξη προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων . 79
9. . Έλεγχος νομιμότητας ...................................................................... 84
10. Ανάρτηση των στοιχείων της κτηματογράφησης ............................... 86
11. Διατυπώσεις για τη σύνταξη συμβολαίων, για τη διεξαγωγή δικών και για τις εγγραφές στα βιβλία μεταγραφών και υποθηκών μετά την ανάρτηση των στοιχείων κτηματογράφησης .. 92
12. Αιτήσεις διόρθωσης ........................................................................ 99
13. Υποβολή και εξέταση ενστάσεων από Επιτροπή .............................. 112
14. Αναμόρφωση των προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων μετά την εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης και των ενστάσεων - Συνεργασία με υποθηκοφυλακεία ... 123
15. Περαίωση της κτηματογράφησης και πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία 124
16. Ο ρόλος της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. ............................................... 127
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου
1. . Έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου .................................................. 142
2. . Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου - Κτηματολογικά Γραφεία πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 ...................................................................................................... 143
α. Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 143
β. Κτηματολογικά Γραφεία πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 .............. 146
γ. Οι σχετικές ρυθμίσεις των νόμων 4164/2013 και 4277/2014 .......... 148
3. . Μετάβαση από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών στο σύστημα Κτηματολογίου 156
α. Γενικά ....................................................................................... 156
β. Σχετικά με τα υποθηκοφυλακεία ................................................. 157
γ. Σχετικά με τα Κτηματολογικά Γραφεία ......................................... 160
4. Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου - Κτηματολογικά Γραφεία μετά την ισχύ του Ν. 4512/2018 163
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................ 163
β. Σύσταση του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» - Σκοπός και αρμοδιότητες - Όργανα Διοίκησης - Πόροι ................................................................................................. 168
γ. Κατάργηση της Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε., των έμμισθων και άμισθων υποθηκοφυλακείων, των Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω-Λέρου, καθώς και Θεσσαλονίκης και Πειραιά 173
δ. Οργανωτική διάρθρωση του Φορέα - Κεντρική Υπηρεσία - Περιφερειακές Υπηρεσίες - Κατανομή αρμοδιοτήτων ............................................................................ 180
ε. Το προσωπικό του Φορέα και η οικονομική του διαχείριση ........... 185
στ. Μεταβατικές και εξουσιοδοτικές διατάξεις - Καταργούμενες διατάξεις - Έναρξη ισχύος 206
5. . Κτηματολογικά στοιχεία .................................................................. 212
6. . Αντικείμενο των κτηματολογικών εγγραφών - Δαπάνη εγγραφής ..... 216
α. Αντικείμενο των Κτηματολογικών εγγραφών ............................... 216
β. Δαπάνη εγγραφής ..................................................................... 217
7. . Πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία - Νομική φύση, δικαστική αμφισβήτηση και διόρθωσή τους ...................................................................................................... 224
α. Πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία, δικαστική αμφισβήτηση και διόρθωσή τους 224
αα) Ο κανόνας της διόρθωσης των πρώτων εγγραφών με δικαστική απόφαση 225
ββ) Η κατ’ εξαίρεση διόρθωση των πρώτων εγγραφών χωρίς δικαστική απόφαση 234
β. Νομική φύση των πρώτων εγγραφών: ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο δίκαιο 238
8. . Οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών και έννομα αποτελέσματα αυτής 247
α. Η νομοθετική ρύθμιση ................................................................ 247
β. Νομική φύση και συνταγματικότητα του αμάχητου τεκμηρίου ......... 249
γ. Η νομική τύχη των εμπραγμάτων δικαιωμάτων ανακριβούς πρώτης εγγραφής μέχρι την οριστικοποίησή της ................................................................................................. 251
9. . Μεταγενέστερες εγγραφές έως την οριστικοποίηση της πρώτης εγγραφής 258
10. Περιερχόμενα στο Δημόσιο ακίνητα με την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών 259
11. Περιεχόμενο του κτηματολογικού βιβλίου ......................................... 259
12. Καταχωριζόμενες στα κτηματολογικά φύλλα πράξεις ....................... 273
13. Έννομα αποτελέσματα επιγενόμενων κτηματολογικών εγγραφών, μετά δηλαδή την οριστικοποίηση της πρώτης εγγραφής .......................................................................... 278
14. Εμβαδόν και όρια ακινήτου στο σύστημα του Κτηματολογίου ............. 283
15. Η χρησικτησία στο σύστημα του Κτηματολογίου ................................ 289
16.. Διαδικασία κτηματολογικών εγγραφών - Έλεγχος νομιμότητας - Προσφυγές κατά αποφάσεων των Προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων και των Υποκαταστημάτων τους 292
α. Αίτηση εγγραφής και συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά - Καταχώρηση πράξεων - Χρονική προτεραιότητα ................................................................................................. 293
β. Έλεγχος νομιμότητας των κτηματολογικών εγγραφών - Άρνηση καταχώρησης - Κτηματολογικός Δικαστής ................................................................................................. 304
γ. Προσφυγές κατά πράξεων των Προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων και των Υποκαταστημάτων τους .......................................................................................... 307
17. Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών - Πρόδηλα σφάλματα - Λοιπές περιπτώσεις 309
α. Διόρθωση με αμετάκλητη δικαστική απόφαση .............................. 309
β. Διόρθωση προδήλων σφαλμάτων .............................................. 310
γ. Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών σε άλλες περιπτώσεις ...... 317
18. Δημοσιότητα των κτηματολογικών στοιχείων .................................... 331
19. Χορήγηση πιστοποιητικών, αντιγράφων και αποσπασμάτων από τα κτηματολογικά βιβλία 335
20. Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου-Κω-Λέρου - Κτηματολογικό Γραφείο Καλλιθέας και Παλαιού Φαλήρου ...................................................................................................... 338
ΕΠΙΛΟΓΟΣ .......................................................................................... 341
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 347
Μεθοδολογικά, ακολουθείται σε γενικές γραμμές, αλλά όχι απαρέγκλιτα, η δομή των δύο συστατικών νόμων του θεσμού και εξετάζονται κριτικά οι επί αυτών επελθούσες τροποποιήσεις, ιδίως με τους πρόσφατους νόμους 4164/2013, 4512/2018 και 4602/2019. Παράλληλα καταβάλλεται προσπάθεια άτυπης κωδικοποίησης των αλλεπάλληλων νομοθετικών τροποποιήσεων των δύο βασικών νόμων 2308/1995 (που αφορά στην κτηματογράφηση για τη δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου) και 2664/1998 (που αφορά στην τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου) και παράθεσης των σημαντικότερων κανονιστικών πράξεων που εκδόθηκαν κατόπιν εξουσιοδοτήσεων για την εφαρμογή τους.
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ......................................................................................... V
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ........................................................................................... 1
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
Κτηματογράφηση για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου -
Διαδικασία έως τις πρώτες εγγραφές στα Κτηματολογικά Βιβλία
1. . Ορισμός και σκοπός του Κτηματολογίου - Νομική φύση του Κτηματολογίου 15
α. Ορισμός και σκοπός του Κτηματολογίου ...................................... 15
β. Νομική φύση του Κτηματολογίου ................................................. 16
2. . Αρχές του Κτηματολογίου - Διαφορές από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών 17
α. Αρχές του Κτηματολογίου ........................................................... 17
β. Διαφορές από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών ................ 18
3. . Νομική φύση της κτηματογράφησης ................................................. 20
α. Θεωρητική προσέγγιση .............................................................. 20
β. Η θέση της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας ............... 25
4. . Φορέας σύνταξης του Κτηματολογίου ............................................... 33
5. . Κήρυξη περιοχής υπό κτηματογράφηση ........................................... 35
6. . Δηλώσεις εγγραπτέων δικαιωμάτων ............................................... 37
α. Υπόχρεοι υποβολής δήλωσης ..................................................... 38
αα) Γενική ρύθμιση .................................................................... 38
ββ) Ειδικές περιπτώσεις ............................................................. 39
β. Τρόπος και τόπος υποβολής δήλωσης ........................................ 42
γ. Αντικείμενο της δήλωσης ............................................................ 44
αα) Γενικά ................................................................................. 44
ββ) Εγγραπτέα δικαιώματα ........................................................ 46
γγ) ............................................................................................ Σώρευση δικαιωμάτων 49
δδ) Τίτλος δικαιώματος (ειδικές περιπτώσεις) ............................... 50
εε) Ανεπαρκή στοιχεία που δεν αποτελούν τίτλους ...................... 52
δ. Τύπος (έντυπο) της δήλωσης ...................................................... 53
ε. Προθεσμία υποβολής δήλωσης - Είδος δήλωσης ......................... 55
στ. Συνέπειες από την παράλειψη υποβολής δήλωσης ..................... 58
ζ. Ανταποδοτικό τέλος κτηματογράφησης ........................................ 61
η. Έλεγχος στοιχείων της δήλωσης ................................................. 69
θ. Ύπαρξη περισσότερων δηλώσεων για το ίδιο δικαίωμα ............... 69
ι. . Ελλιπείς και ανακριβείς δηλώσεις ............................................... 69
κ. Αντίγραφα δηλώσεων και συνυποβαλλόμενων στοιχείων ............ 71
7. . Παροχή στοιχείων σε Δημόσιες Αρχές - Κτηματογράφηση και δημόσια περιουσία 71
8. . Σύνταξη προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων . 79
9. . Έλεγχος νομιμότητας ...................................................................... 84
10. Ανάρτηση των στοιχείων της κτηματογράφησης ............................... 86
11. Διατυπώσεις για τη σύνταξη συμβολαίων, για τη διεξαγωγή δικών και για τις εγγραφές στα βιβλία μεταγραφών και υποθηκών μετά την ανάρτηση των στοιχείων κτηματογράφησης .. 92
12. Αιτήσεις διόρθωσης ........................................................................ 99
13. Υποβολή και εξέταση ενστάσεων από Επιτροπή .............................. 112
14. Αναμόρφωση των προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων μετά την εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης και των ενστάσεων - Συνεργασία με υποθηκοφυλακεία ... 123
15. Περαίωση της κτηματογράφησης και πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία 124
16. Ο ρόλος της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. ............................................... 127
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου
1. . Έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου .................................................. 142
2. . Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου - Κτηματολογικά Γραφεία πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 ...................................................................................................... 143
α. Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 143
β. Κτηματολογικά Γραφεία πριν την ισχύ του Ν. 4512/2018 .............. 146
γ. Οι σχετικές ρυθμίσεις των νόμων 4164/2013 και 4277/2014 .......... 148
3. . Μετάβαση από το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών στο σύστημα Κτηματολογίου 156
α. Γενικά ....................................................................................... 156
β. Σχετικά με τα υποθηκοφυλακεία ................................................. 157
γ. Σχετικά με τα Κτηματολογικά Γραφεία ......................................... 160
4. Φορέας τήρησης του Κτηματολογίου - Κτηματολογικά Γραφεία μετά την ισχύ του Ν. 4512/2018 163
α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις ........................................................ 163
β. Σύσταση του ν.π.δ.δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» - Σκοπός και αρμοδιότητες - Όργανα Διοίκησης - Πόροι ................................................................................................. 168
γ. Κατάργηση της Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε., των έμμισθων και άμισθων υποθηκοφυλακείων, των Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω-Λέρου, καθώς και Θεσσαλονίκης και Πειραιά 173
δ. Οργανωτική διάρθρωση του Φορέα - Κεντρική Υπηρεσία - Περιφερειακές Υπηρεσίες - Κατανομή αρμοδιοτήτων ............................................................................ 180
ε. Το προσωπικό του Φορέα και η οικονομική του διαχείριση ........... 185
στ. Μεταβατικές και εξουσιοδοτικές διατάξεις - Καταργούμενες διατάξεις - Έναρξη ισχύος 206
5. . Κτηματολογικά στοιχεία .................................................................. 212
6. . Αντικείμενο των κτηματολογικών εγγραφών - Δαπάνη εγγραφής ..... 216
α. Αντικείμενο των Κτηματολογικών εγγραφών ............................... 216
β. Δαπάνη εγγραφής ..................................................................... 217
7. . Πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία - Νομική φύση, δικαστική αμφισβήτηση και διόρθωσή τους ...................................................................................................... 224
α. Πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία, δικαστική αμφισβήτηση και διόρθωσή τους 224
αα) Ο κανόνας της διόρθωσης των πρώτων εγγραφών με δικαστική απόφαση 225
ββ) Η κατ’ εξαίρεση διόρθωση των πρώτων εγγραφών χωρίς δικαστική απόφαση 234
β. Νομική φύση των πρώτων εγγραφών: ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο δίκαιο 238
8. . Οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών και έννομα αποτελέσματα αυτής 247
α. Η νομοθετική ρύθμιση ................................................................ 247
β. Νομική φύση και συνταγματικότητα του αμάχητου τεκμηρίου ......... 249
γ. Η νομική τύχη των εμπραγμάτων δικαιωμάτων ανακριβούς πρώτης εγγραφής μέχρι την οριστικοποίησή της ................................................................................................. 251
9. . Μεταγενέστερες εγγραφές έως την οριστικοποίηση της πρώτης εγγραφής 258
10. Περιερχόμενα στο Δημόσιο ακίνητα με την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών 259
11. Περιεχόμενο του κτηματολογικού βιβλίου ......................................... 259
12. Καταχωριζόμενες στα κτηματολογικά φύλλα πράξεις ....................... 273
13. Έννομα αποτελέσματα επιγενόμενων κτηματολογικών εγγραφών, μετά δηλαδή την οριστικοποίηση της πρώτης εγγραφής .......................................................................... 278
14. Εμβαδόν και όρια ακινήτου στο σύστημα του Κτηματολογίου ............. 283
15. Η χρησικτησία στο σύστημα του Κτηματολογίου ................................ 289
16.. Διαδικασία κτηματολογικών εγγραφών - Έλεγχος νομιμότητας - Προσφυγές κατά αποφάσεων των Προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων και των Υποκαταστημάτων τους 292
α. Αίτηση εγγραφής και συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά - Καταχώρηση πράξεων - Χρονική προτεραιότητα ................................................................................................. 293
β. Έλεγχος νομιμότητας των κτηματολογικών εγγραφών - Άρνηση καταχώρησης - Κτηματολογικός Δικαστής ................................................................................................. 304
γ. Προσφυγές κατά πράξεων των Προϊσταμένων των Κτηματολογικών Γραφείων και των Υποκαταστημάτων τους .......................................................................................... 307
17. Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών - Πρόδηλα σφάλματα - Λοιπές περιπτώσεις 309
α. Διόρθωση με αμετάκλητη δικαστική απόφαση .............................. 309
β. Διόρθωση προδήλων σφαλμάτων .............................................. 310
γ. Διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών σε άλλες περιπτώσεις ...... 317
18. Δημοσιότητα των κτηματολογικών στοιχείων .................................... 331
19. Χορήγηση πιστοποιητικών, αντιγράφων και αποσπασμάτων από τα κτηματολογικά βιβλία 335
20. Κτηματολογικά Γραφεία Ρόδου-Κω-Λέρου - Κτηματολογικό Γραφείο Καλλιθέας και Παλαιού Φαλήρου ...................................................................................................... 338
ΕΠΙΛΟΓΟΣ .......................................................................................... 341
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 347
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
