Γράμμα από την Κάσο 1965

O Robert A. McCabe τράβηξε τις πρώτες του φωτογραφίες το 1939, σε ηλικία πέντε ετών. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ευρώπη, το 1954, έβγαλε την πρώτη από τις πολλές του εμβληματικές φωτογραφίες της Ελλάδας. Μια επίσκεψη στην Κάσο το 1965 ήταν η αιτία για τον μεγαλύτερο αριθμό των φωτογραφιών που θα βρείτε σε ετούτο το βιβλίο. Έχει εκδώσει περισσότερα από 16 λευκώματα κι έχει εκθέσει τη δουλειά του σε πολλά μέρη στην Ελλάδα, στο Λονδίνο, στο Παρίσι, στις Βρυξέλλες και σε πολλούς χώρους στις ΗΠΑ. Τα βιβλία του ασχολούνται με θέματα και τοποθεσίες στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Νέα Υόρκη, στην Αβάνα, στην Κίνα και στην Ανταρκτική.
Τον Αύγουστο του 1965, ένας νεαρός Αμερικανός φωτογράφος επισκέπτεται την Κάσο, με αποστολή να βγάλει μια σειρά φωτογραφιών, για να πλαισιώσουν το κείμενο ενός βιβλίου για την ιστορία του νησιού. Οι φωτογραφίες αυτές, που έμειναν τελικά, εκτός ελαχίστων, στο συρτάρι ως το 2013, αποτελούν τον κορμό του βιβλίου αυτού, που συνοδεύεται από κείμενα δύο εξαιρετικών Κασιωτών, του Νίκου Μαστροπαύλου και της Μαριλέν Φραγκούλη Κέδρος.

«Στο βάθος της ψυχής της η κοσμοπολίτισσα, όσο και κλεισμένη στον εαυτό της, Κάσος εξακολουθεί να αποτελεί εξωτικό τόπο, παράδεισο της ζώσας νησιωτικότητας, όπου αναβιώνουν ήθη από τα χρόνια της αθωότητας, καθώς επιμένει να ταξιδεύει ακόμη εκτός τουριστικού ρεύματος. Πριν την εξαργύρωση του ενδιαφέροντος του επισκέπτη για τον απόμακρο κόσμο της, υπάρχει το αυθεντικό ενδιαφέρον των ανθρώπων της Κάσου για τον ξένο, που αψήφησε τα πολλά βάσανα του μακρόσυρτου ταξιδιού για να αράξει στο νέο λιμάνι της Μπούκας. Νοιάζονται για τη γνώμη που θα σχηματίσει ο ξένος γι’ αυτούς και του κάνουν χώρο για να καθίσει δίπλα τους στα γλέντια τους, εκεί που αποκαλύπτονται τα τρίσβαθα της ψυχής τους. Γιατί, κι αν η Κάσος είχε βαδίσει στα μονοπάτια της παγκοσμιοποίησης πριν την Παγκοσμιοποίηση, διατηρεί ατόφια την ιδιαίτερη κουλτούρα της, τα πανηγύρια, τα γλέντια, τη μουσική, τους χορούς, τα τραγούδια, τη γαστρονομία της, σε φόντο φυσικό και, εν πολλοίς, αδιατάραχτο». ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ

«Την πρώτη φορά που ο Ρόμπερτ ανέφερε ότι πρωτοεπισκέφθηκε την Κάσο τη δεκαετία του 1960, νόμιζα ότι έκανε λάθος. Κανείς δεν πήγαινε στην Κάσο τότε εκτός κι αν είχε κάποια σχέση με το νησί. [...] Οι φωτογραφίες του Ρόμπερτ αποτυπώνουν την Κάσο όπως είναι ακόμα και σήμερα, τραχιά και πιστή στον εαυτό της, μετέωρη λες μέσα στον χρόνο. Περπατάς το νησί και βλέπεις ακόμα τις ίδιες ακριβώς εικόνες, ξανά και ξανά. Στο ανεκπαίδευτο μάτι η Κάσος μπορεί να μοιάζει απλοϊκή κι ανεπιτήδευτη, αλλά είναι πολύ πιο εκλεπτυσμένη από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Έχει μια δική της υποκείμενη μουσική, τη γη, τη θάλασσα, τη χειροτεχνία της, το φαγητό, τη φιλοξενία και μια παραδοσιακή κουλτούρα αόρατη στον περιστασιακό επισκέπτη. Ο κοινωνικός και ιστορικός ιστός του νησιού είναι ακόμα άθικτος». ΜΑΡΙΛΕΝ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ ΚΕΔΡΟΣ