Ελληνικά παραμύθια Ι

«...Ο τόμος αυτός περιέχει καμιά εικοσιπενταριά κομμάτια, όλα ανέκδοτα. Η εκλογή είναι επιτυχής, γιατί, προκειμένου περί εκδόσεως ειδικής για παιδιά, εδιαλέχθηκαν μύθοι έχοντες εξαιρετικά τονισμένον τον χαρακτήρα της φανταστικής πολιτείας των παραμυθιών, όπου υπάρχουν δράκοι και στρίγγλες και βασιλόπουλα, όπου ο ήλιος, το φεγγάρι, η φύση ολόκληρη λαλεί, κι' όπου «φωνήεντα» είναι τα ζώα. Ίσως να μη γνωρίζουν πολλοί, Ότι υπάρχουν νεοελληνικά παραμύθια, μάλλον προσφάτου, υποθέτω, εμπνεύσεως, τα οποία έχουν χαρακτήρα κάπως «ρεαλιστικόν», και πλησιάζουν προς τα συνήθη λογοτεχνικά διηγήματα. Τέτοιοι μύθοι δεν ξέρω τί θα ημπορούσαν να προσφέρουν σε παιδιά.
Τουναντίον, η καλλιέργεια της παιδικής φαντασίας και η τροφοδότησίς της με μορφές παρμένες από την νεοελληνικήν μυθολογίαν είναι η καλυτέρα, φαντάζομαι, για την μικράν ηλικίαν παιδαγωγική. [...]
Η ζωγραφική αυτή εργασία του Φώτη Κόντογλου, θα μπορούσε να υψωθή σε πρότυπο, απ' όπου να οδηγηθούν στο δρόμο τους όχι μόνο οι ζωγράφοι μας, αλλά κι οι ποιηταί μας. [...]
Στις εικόνες των «Παραμυθιών» του κ. Φ. Κόντογλου υπάρχει η φύση, όπως την βλέπει και την νοιώθει ο σημερινός Έλληνας, ελεύθερος από κάθε ξενική επίδραση, και με ανοιχτά τα μάτια της ψυχής του. Οι μορφές της νεοελληνικής μυθολογίας βρήκαν τον καθαρόν ελληνικόν τύπον τους.
Ο βοριάς, ο δράκος, οι πεντάμορφες, οι μήνες, η γοργόνα ζωογονούνται μέσα στις ζωγραφιές αυτές, όπου εκφράζεται και του λαού μας όλη η ψυχική ιστορία, πότε στο πρόσωπο ενός πολυβασανισμένου ψαρά, πότε στο περπάτημα ενός σακκορράφου, πότε στη στάνη ενός τσοπάνη που αρμέγει τα πρόβατά του, ή ενός γέρου που πορεύεται για ξύλα. Κ' ένας ρυθμός ελληνικός στη σύλληψη και στη σύνθεση της κάθε εικόνας, βγαλμένης ολόισια μέσα από την περίφημη βυζαντινή παράδοση, κυριαρχεί σ' ολόκληρο το ζωγραφικόν δράμα.
Τα «Παραμύθια» εξεδόθησαν για τα παιδιά. Μα αν ξεφυλλίσουν το βιβλίο αυτό κι' οι μεγάλοι, μόνον ωφέλεια θα ιδούν. Νοιώθοντας, έστω και για μια ώρα, κάτι απ' τη λαχτάρα του παιδιού, και κάτι απ' του λαού την αγνή φαντασία, θα γίνουν, καλλίτεροι» Φ. Πολίτης, Εφημ. «Ελεύθερον Βήμα», 2 Δεκεμβρίου 1927
Κρίσις Φώτου Πολίτη δια την πρώτην έκδοσιν

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


Α'. ΜΥΘΟΙ ΖΩΩΝ
1. Ο πετεινός ηγούμενος
2. Ο λύκος και η αλεπού
3. Λύκος, αλεπού και γάδαρος
4. Η αλεπού κι ο λέλεκας
5. Ο άνθρωπος, το φίδι και η αλεπού
6. Ο κάβουρας και το φίδι
7. Ο τσοπάνης και το φίδι
8. Ο ποντικός κ' η θυγατέρα του
9. Η γάτα κουμπάρα
10. Της γριάς ο γάτος
11. Η αλεπού καλόγρια

Β'. ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
12. Η Μαρούλα
13. Η Πούλια κι ο Αυγερινός
14. Η Μυρσίνα
15. Οι δώδεκα Μήνες
16. Ο μύλος
17. Ήλιος και φεγγάρι
18. Το λαλουσάκι και το σκουφάκι
19. Η χελώνα και ο Ρεβιθάκης
20. Του ψαρά το παιδί
21. Το χρυσόψαρο
22. Ο Σταχτοπούτης
23. Ο βαφτιστικός του βασιλιά κι ο σπανός
24. Η μηλιά του βασιλιά
25. Η Ανθούσα, η ξανθούσα και η χρυσομαλλούσα
26. Η Τρισεύγενη ή τα τρία κίτρα
27. Της γης ο αφαλός
28. Το κοιμισμένο βασιλόπουλο
29. Ο Πολυροβιθάς
30. Ο Τσιρτσώνης
31. Κάποτε ριζώνουν και τα λόγια
32. Ο γέρος και τα τρία αδέρφια
33. Ποιο είναι το γληγορώτερο πράμα του κόσμου;
34. Ο σακκορράφος

Γ'. ΕΥΤΡΑΠΕΛΟΙ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ
35. Ο σπανός κι ο δράκος
36. Η Μυγδαλιά κι ο Τζίντζιρας
37. Ο Ηλιάς
38. Τα παθήματα του χωριάτη
39. Οι σαράντα Γιάννηδες
40. Ο τρελλός κι ο γνωστικός