Δαίμονες, δερβίσηδες και άγιοι

Ο Anatol de Meibohm, τελευταίος απόγονος του επιφανούς ποιητή και λόγιου του 16ου αιώνα, Meibomius, γεννήθηκε το 1899 στα ρωσογερμανικά σύνορα. Σπούδασε στην Αγία Πετρούπολη, στο Βελιγράδι και στο γερμανικό Πανεπιστήμιο της Πράγας απ’ όπου απέκτησε, το 1934, το διδακτορικό του πάνω στη φιλοσοφία. Διετέλεσε για τρία χρόνια υπεύθυνος τύπου στο ιδιωτικό γραφείο του Προέδρου της Τσεχοσλοβακίας Μάζαρικ. Συμμετείχε σε διάφορες επιστημονικές αποστολές στο Άγιο Όρος. Ύστερα, έχοντας αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια, εγκαταστάθηκε στη Χίο απ’ όπου επισκεπτόταν κάθε χρόνο την Αίγυπτο με σκοπό να τελειοποιήσει τις γνώσεις του περί του ισλαμικού κόσμου.

Γεννημένος στα όρια του δυτικού με τον σλαβικό κόσμο, ο συγγραφέας, που μίλαγε με ευχέρεια οκτώ γλώσσες, αποτελούσε το κατάλληλο πρόσωπο για να διεξάγει αυτήν την έρευνα στις χώρες της Εγγύς Ανατολής, τη Μακεδονία και το Άγιο Όρος, σημεία συνάντησης πολλών πολιτισμών και σημεία όπου το μείγμα των βυζαντινών, ισλαμικών, σλαβικών και καβαλιστικών παραδόσεων συνθέτει μια πνευματική χοάνη που σχεδόν ομοιάζει με όσα γνωρίζουμε για το μακρινό Θιβέτ. Ο συγγραφέας έπρεπε να κερδίσει την εμπιστοσύνη των «φυλάκων του κατωφλιού» και η γνώση των διαλέκτων τους του επέτρεψε να μεταφράσει όρκους και τελετουργικά μύησης αρκετά σκοτεινά και άγνωστα καθώς και μυστικιστικά ποιήματα απαράμιλλης ομορφιάς.

Το πρώτο μισό του βιβλίου αφιερώνεται στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Το δεύτερο στα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Ειδικά στην τελευταία περιοχή, της οποίας τα μαγικά και πνευματικά μυστικά ελάχιστοι μπόρεσαν να διαπεράσουν, εξασκείται όλη η μαεστρία του ιστορικού, του φιλολόγου και του φιλοσόφου. Πολλά κεφάλαια, όπως αυτά που αφορούν την καταγωγή των εικονισμάτων ή τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τις διάφορες σχολές διαλογισμού, δίνουν σ’ αυτό το ταξιδιωτικό βιβλίο τη σημασία και το κύρος της πνευματικής αναζήτησης.