Εμπορικό και εργατικό δίκαιο

Το δίκαιο δεν είναι μόνο ένα σύνολο κανόνων, δηλαδή ένας αριθμός διατάξεων, αλλά αποτελεί σύστημα κανόνων που βρίσκεται σε διαρκή ανάπτυξη. Το δίκαιο δεν είναι στατικό αλλά εμπεριέχει μια δυναμική που απηχεί εκείνη της κοινωνίας στην οποία διαμορφώνεται και της οποίας τα μέλη διέπει. Έτσι το δίκαιο διαφοροποιείται στο χώρο και στο χρόνο τόσο για τις επιμέρους κοινωνίες, όσο και για την παγκόσμια κοινωνία, παρά τις προσπάθειες ενοποίησης του που καταβλήθηκαν στη διαδρομή της ιστορίας της ανθρωπότητας, είτε με τη χρήση των όπλων, είτε με τη σύναψη των διεθνών συνθηκών, είτε με την ανάληψη ιδιωτικών πρωτοβουλιών από επιστημονικές ενώσεις ή ενώσεις οικονομικών συμφερόντων, είτε στον αιώνα μας με την επιβολή της παγκοσμιοποίησης.

Η διαμόρφωση του δικαίου είναι αντικείμενο της νομικής επιστήμης. Η διαμόρφωση αυτή όμως δεν ανήκει στην αποκλειστικότητα της νομικής επιστήμης αλλά επηρεάζεται και από άλλες κοινωνικές επιστήμες όπως από την πολιτική επιστήμη, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία, την οικονομική επιστήμη, την ιστορία κ.λπ.

Σήμερα, η αρχή της βιωσιμότητας ή αειφόρου ανάπτυξης καθίσταται ουσιαστικός παράγων στη διαμόρφωση του δικαίου. Με αφετηρία την Αναφορά Brudland (1987) και θεμελιούμενη στη Σύνοδο Κορυφής για το Περιβάλλον (Ρίο ντε Τζανέιρο 1992) η βιώσιμη ανάπτυξη κατέστη θεμελιώδης κανόνας που κατοχυρώνει τον άρρηκτο δεσμό του περιβάλλοντος και της οικονομίας, αφού κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα οφείλει να είναι φιλική στο περιβάλλον.