Η πειραματική παιδαγωγική

Ανοίγοντας αυτό το βιβλίο ο αναγνώστης μπορεί να εκπλαγεί βρίσκοντας στις πρώτες σελίδες μια συζήτηση πάνω στη νομιμότητα του τίτλου του τη στιγμή που η έκφραση "πειραματική παιδαγωγική" χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια, τη στιγμή που υπάρχει μια Γαλλόφωνη Διεθνής Ένωση Πειραματικής Παιδαγωγικής (της οποίας ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου είναι πρόεδρος-ιδρυτής!)
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν εκφράσεις (κακοφτιαγμένες ή και εσφαλμένες) οι οποίες έχουν σημαντικό απόηχο (1). Στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, ο Claude Bernard εισάγει την "πειραματική ιατρική". Βλέπουμε τότε να αναπτύσσεται η πειραματική ψυχολογία και οι πρώτοι ερευνητές στον τομέα της εκπαίδευσης δημιουργούν, ακολουθώντας την ίδια τροχιά, "πειραματική παιδαγωγική". Το νόημα αυτής της πράξης είναι τελείως συγκεκριμένο, όπως αποδεικνύει το έργο του Th. Simon, δημοσιευμένο το 1924, Πειραματική παιδαγωγική. Όπως αποδεικνύουν επίσης κάποια έργα και κάποια κείμενα ιδιαιτέρως σαφή και χαρακτηριστικά: "Η νέα παιδαγωγική πρέπει να θεμελιωθεί πάνω στην παρατήρηση και το πείραμα, πρέπει να είναι πρώτα απ' όλα πειραματική". Λέγοντας πείραμα δεν εννοούμε εδώ αυτή την αόριστη γκάμα εντυπώσεων των προσώπων που είδαν πολλά με τα μάτια τους. Πειραματική μέθοδος, σύμφωνα με την επιστημονική εκδοχή της λέξης, είναι αυτή που περιέχει ντοκουμέντα μεθοδικά συλλεγμένα και παρατιθέμενα με αρκετές λεπτομέρειες και ακρίβεια ώστε να μπορέσουμε, με βάση αυτά τα ντοκουμέντα, να ξαναρχίσουμε την εργασία του συγγραφέα, να την επαληθεύσουμε ή να βγάλουμε συμπεράσματα που αυτός δεν επεσήμανε (2). Όσο για τους συγγραφείς, υποδείχνουν από το τέλος του προηγούμενου αιώνα τους τύπους πειραμάτων και την διαφοροποίηση που είναι σκόπιμο να γίνει ανάμεσα: 1) σ' αυτά που εκτελούνται μέσα στα εργαστήρια 2) σ' αυτά που εκτελούνται μέσα στα σχολεία" (2). [...]

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι δυσκολίες του πειραματισμού στην παιδαγωγική έρευνα
Γενικό σχήμα της έρευνας στον τομέα της εκπαίδευσης
Σχόλια
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
Αναγκαιότητα να μιλήσουμε για την παρατήρηση
Προσπάθεια διασάφισης
Ορισμένες ψυχολογικές υπενθυμίσεις
Οι διαταράσσοντες παράγοντες της παρατήρησης
Όργανα και τεχνικές της παρατήρησης
Επιστημονική μελέτη της παρατήρησης
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΤΕΙ Η ΜΕΤΡΗΣΗ
Γενικό σχήμα της μέτρησης
Ανάλυση του συνόλου Πραγματικότητα
Ανάλυση του συνόλου Μέτρηση
ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ
Πραγματικότητα, όργανο, μέτρηση
Οι τρόποι προσέγγισης. Οι τύποι οργάνων
Γενικές ιδιότητες ενός επιστημονικού οργάνου
Τα ερωτηματολόγια
Η μέθοδος των τεστ
Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Πείραμα, εμπειρώμενη παιδαγωγική, πειραματική παιδαγωγική
Οι διάφορες καταστάσεις του πειραματισμού
Άλλα σχέδια πειραματισμού