0
Your Καλαθι
Προστασία του Περιβάλλοντος και Ιδιοκτησία Ακινήτων: αναζητώντας τη δίκαιη ισορροπία
Αναζητώντας τη δίκαιη ισορροπία
Έκπτωση
10%
10%
Περιγραφή
Με το έργο «Προστασία του Περιβάλλοντος & Ιδιοκτησία Ακινήτων: αναζητώντας τη δίκαιη ισορροπία» επιχειρείται η εξέταση της συνάντησης αφενός της προστασίας του φυσικού, πολιτιστικού και οικιστικού περιβάλλοντος και αφετέρου του δικαιώματος στην ιδιοκτησία, όπως αυτή διαμορφώνεται από το Σύνταγμα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται:
η ιστορική και συνταγματική θεμελίωση των δύο δικαιωμάτων
οι πραγματικές νομικές διαστάσεις της μεταξύ τους σχέσης
οι κύριοι περιορισμοί (κατά τρόπο συστηματικό) του δικαιώματος στην ιδιοκτησία χάριν της προστασίας του περιβάλλοντος και
τα όρια που καθιερώνει η νομολογία, πέρα από τα οποία οφείλεται αποζημίωση στους θιγόμενους ιδιοκτήτες.
Επιπλέον, μελετώνται ειδικές περιπτώσεις μετακύλισης του νομικού και οικονομικού βάρους της περιβαλλοντικής προστασίας σε μεμονωμένους ιδιώτες, όπως η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η αποζημίωση στο πλαίσιο περιορισμών για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η ρυμοτομική απαλλοτρίωση και το κανονιστικό πλαίσιο για την προστασία των μνημείων και των διατηρητέων κτιρίων.
Προς τον σκοπό του εμπλουτισμού της νομικής μας σκέψης χρησιμοποιούνται σε ορισμένα σημεία νέα εργαλεία, όπως η οικονομική ανάλυση του δικαίου, καθώς και η ματιά της αμερικανικής νομικής θεωρίας και νομολογίας.
Η μελέτη φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τον μελετητή και εφαρμοστή του του δικαίου του περιβάλλοντος, καθώς και για τον νομικό της πράξης.
Σημείωμα Συγγραφέα XI
Συντομογραφίες - Αρκτικόλεξα XVII
Εισαγωγή 1
1. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
1.1. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία 3
1.1.1. Διεθνής και εθνική κατοχύρωση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία 3
1.1.2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος στην ιδιοκτησία 5
1.1.3. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση 7
1.2. Η κοινωνική δέσμευση της ιδιοκτησίας 9
1.2.1. Η ρήτρα του γενικού συμφέροντος 9
1.2.2. Οι περιορισμοί των περιορισμών 10
1.2.3. Άλλοι συνταγματικοί περιορισμοί της ιδιοκτησίας 11
1.2.4. Η διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ 13
1.3. Ιδιοκτησία και οικονομική ανάλυση του δικαίου 14
1.4. Το δικαίωμα στο περιβάλλον 17
1.4.1. Ευρωπαϊκή και εθνική κατοχύρωση της προστασίας του περιβάλλοντος 17
1.4.2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος στο περιβάλλον 19
1.4.3. Η συνταγματική επιταγή για προστασία του περιβάλλοντος 20
1.4.4. Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης 22
1.5. H προτεραιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος 23
1.5.1. Το προβάδισμα της περιβαλλοντικής προστασίας 23
1.5.2. H ματιά της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου 26
1.6. Η ψευδής σύγκρουση ιδιοκτησίας και προστασίας του περιβάλλοντος - ζήτημα κατανομής οικονομικών πόρων 26
2. ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
2.1. Περιορισμοί για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος 29
2.1.1. Συνταγματικοί περιορισμοί χάριν της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος 29
2.1.2. Νομοθετικοί περιορισμοί χάριν της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος 30
2.2. Περιορισμοί για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος 32
2.2.1. Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 32
2.2.2. Η αυξημένη νομολογιακή προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 33
2.2.3. Ο εφαρμοστικός Ν. 3028/2002 για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 35
2.2.3.1. Η προστασία των ακινήτων μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου τους 35
2.2.3.2. Αρχαιολογικοί χώροι και ζώνες προστασίας 38
2.3. Περιορισμοί για την προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος 39
3. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
3.1. Το όριο της ουσιαστικής στέρησης της ιδιοκτησίας 43
3.1.1. De facto απαλλοτρίωση 43
3.1.2. Το κριτήριο του προορισμού της ιδιοκτησίας 45
3.1.3. Νομολογιακή περιπτωσιολογία ουσιαστικών περιορισμών της ιδιοκτησίας 47
3.1.4. Αποζημίωση στο πλαίσιο χαρακτηρισμού μνημείων και κήρυξης αρχαιολογικών χώρων 48
3.2. Η θεμελίωση της αστικής ευθύνης του Δημοσίου 49
3.3. Η θεμελίωση της αξίωσης προς αποζημίωση 52
3.4. Διάλογος ΣτΕ και ΕΔΔΑ 55
3.4.1. Το άρθρο 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ 55
3.4.2. Η αρχή της δίκαιης ισορροπίας (fair balance test) 56
3.4.3. Η αρχή της δίκαιης ισορροπίας στην εθνική νομολογία 59
3.5. Κριτική αποτίμηση της νομολογίας του ΣτΕ 60
3.5.1. Ο νομολογιακός κανόνας 60
3.5.2. Εύρος ανοχής 61
3.5.3. Έκταση αποζημίωσης 62
3.5.4. Χρόνος θεμελίωσης της αξίωσης προς αποζημίωση 62
3.5.5. Η αληθινή νομική φύση της «αποζημίωσης» στο άρθρο 17 Σ. 64
4. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
4.1. Εκτός σχεδίου περιοχές 67
4.1.1. Ο προορισμός των εκτός σχεδίου περιοχών 67
4.1.2. Η απαγόρευση περίφραξης παραθαλάσσιων ακινήτων εκτός σχεδίου πόλης 71
4.2. Η περίπτωση του άρθρου 22 παρ. 4 Ν. 1650/1986 72
4.3. Πολεοδομικές επιβαρύνσεις 75
4.3.1. Ρυμοτομικές δεσμεύσεις 75
4.3.1.1. Γενικά 75
4.3.1.2. Η αντίστιξη προς την εισφορά σε γη και χρήμα 76
4.3.1.3. Η δέσμευση της ιδιοκτησίας και η άρση αυτής 76
4.3.1.4. Η δυνατότητα εκ νέου ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης 78
4.3.1.5. Κριτική και εξέλιξη της νομολογίας 81
4.3.1.6. Οι νέες ρυθμίσεις του Ν. 4759/2020 84
4.3.2. Η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών 87
4.3.2.1. Γενικά 87
4.3.2.2. Η επιβολή διαδοχικών απαγορεύσεων 88
4.3.2.3. Η περίπτωση του άρθρου 14 παρ. 6 Ν. 3028/2002 89
4.3.2.4. Η ρύθμιση του Ν. 4447/2016 91
4.4. Ακίνητα μνημεία και διατηρητέα κτίρια 91
4.4.1. Το κανονιστικό πλαίσιο προστασίας 91
4.4.2. Η προστασία των μνημείων 92
4.4.3. Το βάρος της προστασίας των μνημείων 93
4.4.4. Η προστασία των διατηρητέων κτιρίων 94
4.4.5. Το βάρος της προστασίας των διατηρητέων 95
4.4.6. Κριτική επισκόπηση της νομολογίας για την προστασία μνημείων και διατηρητέων κτιρίων 96
4.4.6.1. Γενικά 96
4.4.6.2. Η νομολογία των ακινήτων μνημείων 96
4.4.6.3. Η νομολογία των διατηρητέων κτιρίων 97
4.4.7. Υπό το πρίσμα της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου: σύγκρουση προθέσεων και αποτελεσμάτων 98
4.4.8. Η μεταφορά συντελεστή δόμησης 100
Αντί Επιλόγου 103
Βιβλιογραφία & Αρθρογραφία 105
Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζονται:
η ιστορική και συνταγματική θεμελίωση των δύο δικαιωμάτων
οι πραγματικές νομικές διαστάσεις της μεταξύ τους σχέσης
οι κύριοι περιορισμοί (κατά τρόπο συστηματικό) του δικαιώματος στην ιδιοκτησία χάριν της προστασίας του περιβάλλοντος και
τα όρια που καθιερώνει η νομολογία, πέρα από τα οποία οφείλεται αποζημίωση στους θιγόμενους ιδιοκτήτες.
Επιπλέον, μελετώνται ειδικές περιπτώσεις μετακύλισης του νομικού και οικονομικού βάρους της περιβαλλοντικής προστασίας σε μεμονωμένους ιδιώτες, όπως η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η αποζημίωση στο πλαίσιο περιορισμών για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, η ρυμοτομική απαλλοτρίωση και το κανονιστικό πλαίσιο για την προστασία των μνημείων και των διατηρητέων κτιρίων.
Προς τον σκοπό του εμπλουτισμού της νομικής μας σκέψης χρησιμοποιούνται σε ορισμένα σημεία νέα εργαλεία, όπως η οικονομική ανάλυση του δικαίου, καθώς και η ματιά της αμερικανικής νομικής θεωρίας και νομολογίας.
Η μελέτη φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τον μελετητή και εφαρμοστή του του δικαίου του περιβάλλοντος, καθώς και για τον νομικό της πράξης.
Σημείωμα Συγγραφέα XI
Συντομογραφίες - Αρκτικόλεξα XVII
Εισαγωγή 1
1. ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
1.1. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία 3
1.1.1. Διεθνής και εθνική κατοχύρωση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία 3
1.1.2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος στην ιδιοκτησία 5
1.1.3. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση 7
1.2. Η κοινωνική δέσμευση της ιδιοκτησίας 9
1.2.1. Η ρήτρα του γενικού συμφέροντος 9
1.2.2. Οι περιορισμοί των περιορισμών 10
1.2.3. Άλλοι συνταγματικοί περιορισμοί της ιδιοκτησίας 11
1.2.4. Η διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ 13
1.3. Ιδιοκτησία και οικονομική ανάλυση του δικαίου 14
1.4. Το δικαίωμα στο περιβάλλον 17
1.4.1. Ευρωπαϊκή και εθνική κατοχύρωση της προστασίας του περιβάλλοντος 17
1.4.2. Το περιεχόμενο του δικαιώματος στο περιβάλλον 19
1.4.3. Η συνταγματική επιταγή για προστασία του περιβάλλοντος 20
1.4.4. Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης 22
1.5. H προτεραιότητα της προστασίας του περιβάλλοντος 23
1.5.1. Το προβάδισμα της περιβαλλοντικής προστασίας 23
1.5.2. H ματιά της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου 26
1.6. Η ψευδής σύγκρουση ιδιοκτησίας και προστασίας του περιβάλλοντος - ζήτημα κατανομής οικονομικών πόρων 26
2. ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
2.1. Περιορισμοί για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος 29
2.1.1. Συνταγματικοί περιορισμοί χάριν της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος 29
2.1.2. Νομοθετικοί περιορισμοί χάριν της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος 30
2.2. Περιορισμοί για την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος 32
2.2.1. Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 32
2.2.2. Η αυξημένη νομολογιακή προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 33
2.2.3. Ο εφαρμοστικός Ν. 3028/2002 για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς 35
2.2.3.1. Η προστασία των ακινήτων μνημείων και του περιβάλλοντος χώρου τους 35
2.2.3.2. Αρχαιολογικοί χώροι και ζώνες προστασίας 38
2.3. Περιορισμοί για την προστασία του οικιστικού περιβάλλοντος 39
3. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
3.1. Το όριο της ουσιαστικής στέρησης της ιδιοκτησίας 43
3.1.1. De facto απαλλοτρίωση 43
3.1.2. Το κριτήριο του προορισμού της ιδιοκτησίας 45
3.1.3. Νομολογιακή περιπτωσιολογία ουσιαστικών περιορισμών της ιδιοκτησίας 47
3.1.4. Αποζημίωση στο πλαίσιο χαρακτηρισμού μνημείων και κήρυξης αρχαιολογικών χώρων 48
3.2. Η θεμελίωση της αστικής ευθύνης του Δημοσίου 49
3.3. Η θεμελίωση της αξίωσης προς αποζημίωση 52
3.4. Διάλογος ΣτΕ και ΕΔΔΑ 55
3.4.1. Το άρθρο 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ 55
3.4.2. Η αρχή της δίκαιης ισορροπίας (fair balance test) 56
3.4.3. Η αρχή της δίκαιης ισορροπίας στην εθνική νομολογία 59
3.5. Κριτική αποτίμηση της νομολογίας του ΣτΕ 60
3.5.1. Ο νομολογιακός κανόνας 60
3.5.2. Εύρος ανοχής 61
3.5.3. Έκταση αποζημίωσης 62
3.5.4. Χρόνος θεμελίωσης της αξίωσης προς αποζημίωση 62
3.5.5. Η αληθινή νομική φύση της «αποζημίωσης» στο άρθρο 17 Σ. 64
4. ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΚΥΛΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
4.1. Εκτός σχεδίου περιοχές 67
4.1.1. Ο προορισμός των εκτός σχεδίου περιοχών 67
4.1.2. Η απαγόρευση περίφραξης παραθαλάσσιων ακινήτων εκτός σχεδίου πόλης 71
4.2. Η περίπτωση του άρθρου 22 παρ. 4 Ν. 1650/1986 72
4.3. Πολεοδομικές επιβαρύνσεις 75
4.3.1. Ρυμοτομικές δεσμεύσεις 75
4.3.1.1. Γενικά 75
4.3.1.2. Η αντίστιξη προς την εισφορά σε γη και χρήμα 76
4.3.1.3. Η δέσμευση της ιδιοκτησίας και η άρση αυτής 76
4.3.1.4. Η δυνατότητα εκ νέου ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης 78
4.3.1.5. Κριτική και εξέλιξη της νομολογίας 81
4.3.1.6. Οι νέες ρυθμίσεις του Ν. 4759/2020 84
4.3.2. Η αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών και εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών 87
4.3.2.1. Γενικά 87
4.3.2.2. Η επιβολή διαδοχικών απαγορεύσεων 88
4.3.2.3. Η περίπτωση του άρθρου 14 παρ. 6 Ν. 3028/2002 89
4.3.2.4. Η ρύθμιση του Ν. 4447/2016 91
4.4. Ακίνητα μνημεία και διατηρητέα κτίρια 91
4.4.1. Το κανονιστικό πλαίσιο προστασίας 91
4.4.2. Η προστασία των μνημείων 92
4.4.3. Το βάρος της προστασίας των μνημείων 93
4.4.4. Η προστασία των διατηρητέων κτιρίων 94
4.4.5. Το βάρος της προστασίας των διατηρητέων 95
4.4.6. Κριτική επισκόπηση της νομολογίας για την προστασία μνημείων και διατηρητέων κτιρίων 96
4.4.6.1. Γενικά 96
4.4.6.2. Η νομολογία των ακινήτων μνημείων 96
4.4.6.3. Η νομολογία των διατηρητέων κτιρίων 97
4.4.7. Υπό το πρίσμα της οικονομικής ανάλυσης του δικαίου: σύγκρουση προθέσεων και αποτελεσμάτων 98
4.4.8. Η μεταφορά συντελεστή δόμησης 100
Αντί Επιλόγου 103
Βιβλιογραφία & Αρθρογραφία 105
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
