Ο Μαρξ στη Μεσσηνία (1941-1949)

Μπορεί ένας νεκρός κοινωνικός επιστήμονας να επισκεφτεί μια περιοχή της Ελλάδας; Αναμφισβήτητα όχι. Οι ιδέες του όμως; Το πολιτικό Κόμμα που οικοδομήθηκε στο όραμά του; Η πάλη των τάξεων που ανέδειξε; Η φανταστική αυτή επίσκεψη του Μαρξ στη Μεσσηνία δεν είναι τίποτε άλλο από την προσπάθεια για διείσδυση και επικράτηση της κομμουνιστικής θεωρίας και πρακτικής κατά την περίοδο της κατοχής (1941-1944). Η τελευταία θεωρήθηκε ιδανική εποχή για να μεταφέρουν οι κομμουνιστές τις ιδέες τους στα πλατιά λαϊκά στρώματα, εξαιτίας της πείνας και της κατάρρευσης των προπολεμικών αξιών. Το κυριότερο όμως ήταν ότι το μήνυμά τους συνδύαζε την αντίσταση εναντίον των κατακτητών με το σύνθημα της κοινωνικής αλλαγής, ένα τέλειο πάντρεμα αξιών. Σε συνδυασμό με τα γεγονότα, η μελέτη εστιάζει και στην ιδεολογική περιπέτεια, καθώς η περίοδος δεν αναλύεται μονάχα με ταξικά κριτήρια. Στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των ατόμων που στελέχωσαν και τις δύο παρατάξεις, ανήκε στην ίδια οικονομική τάξη, την αγροτική. Η σύγκρουσή τους ήταν κυρίως αντιπαράθεση ιδεολογιών και όχι ταξική πάλη όπως την εννοούσε ο Κάρολος Μαρξ. Μετά από τόσα χρόνια που ο χρόνος απέδειξε την αντοχή ή την κατάρρευση ιδεών και πολιτικοοικονομικών συστημάτων κοιτάζοντας πίσω μπορούμε καλύτερα να καταλάβουμε τι έχουμε να κερδίσουμε από την κληρονομιά της δεκαετίας του 1940 και τις θυσίες τόσων ανθρώπων.