Η πέμπτη εξουσία

Τί έχει απομείνει από την πολιτική που ακολούθησαν για τον πολιτισμό ο Malraux, o Pompidou και ο Lang, στο διάστημα από το 1959 έως το 1993 ή και μέχρι το 1999 ακόμη; H υπόθεση Landowski – Boulez, η υπόθεση Langlois, το σκάνδαλο της έκθεσης του 1972, ο «οβολός ή μολότοφ» του Maurice Druon, τα ρούχα μάρκας Thierry Mugler που φορούσε ο Ζάκ Λανγκ στην Εθνοσυνέλευση, η υπόθεση με την κιονοστοιχία του Buren, η υπόθεση με την ανάθεση του Πέμπτου καναλιού στον Σύλβιο Μπερλουσκόνι;

Τις υποθέσεις αυτές, τα σκάνδαλα, τις άγνωστες έως τώρα ιστορίες, ο Κλωντ Μολλάρ τις συγκεντρώνει σε σύνολα για να αναδείξει ανάγλυφες τις δυνάμεις που μετασχηματίζουν ριζικά την πολιτιστική ζωή: το καινοτόμο πνεύμα των καλλιτεχνών, τα κονδύλια των προϋπολογισμών, τα μήντια, την τοπική αυτοδιοίκηση, το κοινό, τους θεσμούς καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, την επαγγελματοποίηση των πολιτιστικών ενασχολήσεων. Ποτέ άλλοτε δεν σημειώθηκαν τόσες ανατροπές σε έναν πολιτικό σχεδιασμό και, ταυτόχρονα, ποτέ άλλοτε δεν επινοήθηκαν με τόση οξυδέρκεια καινοφανείς τρόποι για την άσκηση της πολιτικής και για να βιώσεις την πολιτική. Μέσα από αυτή τη διαδρομή, η πολιτική για τον πολιτισμό, η αναζωογονητική δύναμή της, αποτέλεσε μια εναλλακτική πορεία στην πολιτιστική πολιτική.

Στις σελίδες του Από τον Malraux στον Lang παρουσιάζονται επίσης τα πεπρωμένα των υπουργών Πολιτισμού. Στο ζεύγος Ντε Γκωλλ–Μαλρώ αντιπαρατίθεται το ζεύγος Μιττεράν –Λανγκ. Απέναντι στο άγαλμα του Διοικητή του Μαλρώ υψώνεται η εικόνα του Δον Ζουάν του πολιτιστικού που ενσαρκώνει ο Ζακ Λανγκ, στον καλύτερο ρόλο του. Ο Μιττεράν και ο Λανγκ, με την περίπλοκη σχέση τους που αποκρυπτογραφείται με κλειδί μια τεράστια και ανέκδοτη αλληλογραφία, ανανεώνουν σε βάθος την εθνική και τη διεθνή πολιτιστική ζωή, καθώς επίσης το πρόσωπο του γαλλικού σοσιαλισμού.

Ο Κλωντ Μολλάρ, σημαντικός παράγοντας επί Πομπιντού και Λανγκ, έγραψε την πρώτη ιστορία της πολιτιστικής πολιτικής, στην Πέμπτη γαλλική Δημοκρατία. Έχοντας ήδη στο ενεργητικό του τη θεσμοθέτηση του κονδυλίου για την κρατική πολιτιστική παρέμβαση, την κατασκευή του κέντρου Πομπιντού, τη θητεία του ως σύμβουλος του Ζακ Λανγκ, την ίδρυση της Αντιπροσωπείας Εικαστικών Τεχνών, ειδικός ο ίδιος σε θέματα πολιτισμού, εδώ μας αποκαλύπτεται με την ιδιότητα του ιστορικού. Κρατώντας πένα οξυδερκή και καυστική, μας ξεναγεί σε μια συλλογή από πορτρέτα των «μεγάλων» του μικρού κόσμου του πολιτισμού και μας ανοίγει τις προοπτικές για τον 21ο αιώνα.