Ο Καραγκιόζης μας

Φίλε αναγνώστη,
Οι καθαροί λογαριασμοί, λέει ο λαός μας, κάνουνε τους καλούς φίλους. Τέτοιες είναι οι φιλίες μας και γι' αυτό βάζουμε, ευθύς εξαρχής τα πράγματα στη θέση τους.
................
Δεν είμαστε λογοτέχνες, μα κι ούτε θέλουμε να τους παραστήσουμε.
Είμαστε καραγκιοζοπαίχτες, απλοί λαϊκοί τεχνίτες με υπομονή, επιμονή και πίστη στην τέχνη μας.
Δουλεύοντας τον προφορικό πάντα λόγο, δεν κατέχουμε τη μαστοριά να γράψουμε ένα βιβλίο - οι μαστόροι του γραπτού λόγου καταφέρνουνε και κάνουνε και καλό ακόμα βιβλίο, ανάλογα με του καθενός τη μαστοριά, έστω κι όταν δεν έχουνε ή δε θέλουνε να πούνε τίποτα.
Εμείς όμως έχουμε πολλά να πούμε και θα τα πούμε έστω και χωρίς μαστοριά, γιατί αναγκαζόμαστε!
Τούτα τα τελευταία χρόνια πολλοί ξένοι και ντόπιοι διανοούμενοι καταπιαστήκανε με τον Καραγκιόζη μας, άλλοι με έρωτα κι άλλοι απλώς για να χριστούνε... καραγκιοζολόγοι. Αυτός ακριβώς ο οργασμός σε γραφτά γύρω από την τέχνη μας, και προπάντων ορισμένες λογοτεχνημένες, διακοσμημένες και αρχιτεκτονημένες αρλούμπες που λέγονται, μας αναγκάζει να παρέμβουμε με τούτο το βιβλίο και να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.





Να βάλει τα πράγματα στη θέση τους θέλησε ο καραγκιοζοπαίκτης Δημήτρης Μόλλας -γιος του φημισμένου Αντώνη Μόλλα- γράφοντας τούτο το βιβλίο. Η πρόθεσή του γίνεται σαφής αμέσως στο προλογικό του «πρόθεμα»: Τούτα τα τελευταία χρόνια πολλοί ξένοι και ντόπιοι διανοούμενοι καταπιαστήκανε με τον Καραγκιόζη μας, άλλοι με έρωτα και άλλοι απλώς για να χριστούνε ...καραγκιοζολόγοι. Αυτός ακριβώς ο οργασμός σε γραφτά γύρω από την τέχνη μας, και προπάντων ορισμένες λογοτεχνημένες, διακοσμημένες και αρχιτεκτονημένες αρλούμπες που λέγονται, μας αναγκάζει να παρέμβουμε με τούτο το βιβλίο και να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους».

Ενα βιβλίο πολεμικής και όχι ένα βιβλίο-μαρτυρία, όπως ίσως θα περίμεναν πολλοί από έναν άνθρωπο του σιναφιού. Υπόσχεται να οδηγήσει το αναγνώστη «μέσα από τα μονοπάτια της εμπειρίας... πάνω στην τέχνη μας, θα σε πάμε στο "υπάρχω" της». Λέει πολλά, αλλά δεν φροντίζει να τα τεκμηριώσει πάντοτε, ενώ το γνωρίζει ότι η ανατροπή απόψεων και επιχειρημάτων γίνεται αναγκαστικά με διάλογο και όχι με διακηρύξεις. Το ξέρει και το λέει, αλλά ακολουθεί το δικό του τρόπο.

Από την καταγωγή του Θεάτρου Σκιών ώς τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ο Δ. Μόλλας θα εξετάσει το φαινόμενο και τους υπηρέτες του μαχόμενος. Δεν λείπουν οι μαρτυρίες, ούτε η προσωπική ματιά ή το ύφος. Αυτό όμως που κυριαρχεί είναι η πολεμική του διάθεση προς ορισμένους μελετητές του είδους και προς τον ισχυρισμό των Τούρκων για την καταγωγή του Θεάτρου Σκιών.

Το βιβλίο γράφτηκε πολύ πιθανόν στη δεκαετία 1975-1986. Ηταν να εκδοθεί τότε, αλλά τον επόμενο χρόνο ο συγγραφέας του απεβίωσε και έμεινε ώς τώρα αδημοσίευτο. Συνοδεύεται από παράρτημα με, έγχρωμες κυρίως, φιγούρες του ίδιου -σελίδες 341 - 393.



ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 12/07/2002