Χονολουλού και άλλα διηγήματα

"Τίποτα δεν με είχε προετοιμάσει για τη Χονολουλού. Απέχει τόσο πολύ από την Ευρώπη, το ταξίδι από το Σαν Φρανσίσκο είναι τόσο μακρινό, το όνομά της εμπνέει τόσο παράξενους και τόσο σαγηνευτικούς συνειρμούς, ώστε, αρχικά, δεν πίστευα στα μάτια μου. Δεν ξέρω αν είχα σχηματίσει νοερά ακριβή εικόνα του τί περίμενα, αλλά αυτό που συνάντησα ήταν για μένα μεγάλη έκπληξη. [...] Μολονότι ο ιθαγενής τροχονόμος στη γωνία, όρθιος πάνω στην εξέδρα, ρυθμίζοντας την κυκλοφορία με το λευκό ραβδί, προσδίδει στη σκηνή έναν αέρα ευπρέπειας, νιώθεις ότι η ευπρέπεια αγγίζει μονάχα την επιφάνεια· λίγο παρακάτω, επικρατεί σκότος και μυστήριο. Σου δημιουργεί την ανατριχίλα, το ανεπαίσθητο σκίρτημα στην καρδιά που αισθάνεσαι τη νύχτα στο δάσος, όταν ο σιγανός, επίμονος χτύπος ενός τυμπάνου ταράζει ξάφνου τη σιωπή. Δεν έχεις ιδέα τι περιμένεις. [...] Αν επέμεινα στις αντιφάσεις της Χονολουλού, το έκανα επειδή αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, το επίκεντρο της ιστορίας που θέλω να διηγηθώ. Είναι μια ιστορία σχετικά με τις πρωτόγονες προλήψεις, και με εκπλήσσει το γεγονός ότι κάτι τέτοιο κατόρθωσε να επιβιώσει σ' έναν πολιτισμό ο οποίος, αν και όχι τόσο διακεκριμένος, είναι αναντίρρητα εξαιρετικά σύνθετος".

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ τα υπέροχα «διηγήματα της Ανατολής» που βρίσκονται συγκεντρωμένα σ' αυτόν τον τόμο, είναι αδύνατον να μη μας σαγηνεύσουν στο τέλος οι άγριες εσχατιές μιας βρετανικής αυτοκρατορίας που προαισθάνεται το τέλος της. Ένας νοσταλγικός και τεχνητός κόσμος, σε αέναη αντίστιξη με μια ζούγκλα η οποία παρουσιάζεται φευγαλέα αλλά και ως προάγγελος επικείμενων συμφορών -ένας κόσμος στον οποίο διεισδύουμε με την καθαρή ματιά αλλά και την ακόρεστη περιέργεια του Μωμ, που μας οδηγεί κάθε φορά σ' ένα αναπόδραστο τέλος- συχνά τραγικό αλλά σχεδόν ποτέ καθαρτήριο. Στο αναμεταξύ θα έχουμε δει να διαλύεται η φαινομενική ταυτότητα των πρωταγωνιστών οι οποίοι είναι παγιδευμένοι σε καταστροφικές και γεμάτες εχθρότητα ιεραρχικές σχέσεις, σε έξαλλους και διασταυρούμενους εκβιασμούς, σε ένοχα ειδύλλια που ξεπλένονται με αίμα. Ακόμη μια φορά τα σοφά αφηγηματικά επινοήματα του Μωμ, αδιόρατα μέσα στο υποβλητικό σκηνικό της Μαλαισίας, του Βόρνεο ή της Χαβάης, συνθέτουν μια τέλεια πλοκή και μια σκληρή
ιστορία που μας επιτρέπουν να δοκιμάσουμε, εκ του ασφαλούς, τα πιο σκοτεινά ανθρώπινα πάθη.