Η τύχη και η αναγκαιότητα ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Σ' αυτό το βιβλίο εξετάζεται η σχέση της βιολογίας με τις φυσικές επιστήμες. Ο συγγραφέας εκθέτει τις θεμελιώδεις αρχές της μοριακής βιολογίας, μεταβαίνοντας προοδευτικά από τους γνωστούς τομείς στα σύνορα της γνώσης. Σε κάθε βήμα επιχειρεί να αναδείξει τη σχέση αυτών των αρχών με τις αρχές της φυσικής και τις επιπτώσεις τους στην αντίληψη που μπορεί να σχηματίσει ο άνθρωπος για τον εαυτό του. Το δοκίμιο αυτό του Ζακ Μονό προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον (. . .), με αποτέλεσμα να ανοίξει μια συζήτηση γύρω από τα ζητήματα που πραγματεύεται, η οποία διαρκεί μέχρι τις μέρες μας. Χαρακτηρίστηκε σαν ένα από εκείνα τα σπάνια κείμενα που φέρνουν ένα νέο μήνυμα για την καταγωγή της ζωής και του ανθρώπου και για τη θέση του στη βιόσφαιρα, με προεκτάσεις πολιτικές και κοινωνικές σχετικά με την εξέλιξη της κοινωνίας.



Αποτελεί απερισκεψία σήμερα για έναν επιστήμονα, να χρησιμοποιήσει τη λέξη «φιλοσοφία», έστω συνοδευόμενη από το επίθετο «φυσική», στον τίτλο (ή ακόμα και στον υπότιτλο) ενός βιβλίου. Επειδή, είναι σίγουρο, θα τον υποδεχτούν με δυσπιστία οι επιστήμονες και, στην καλύτερη περίπτωση, με συγκατάβαση οι φιλόσοφοι. Δεν έχω παρά μία και μόνη δικαιολογία, αλλά τη θεωρώ θεμιτή: το χρέος που βαραίνει τους επιστήμονες, σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά, να στοχαστούν τον κλάδο τους μέσα στο σύνολο της νεότερης κουλτούρας για να την πλουτίσουν όχι μόνο με γνώσεις τεχνικα αξιόλογες, αλλά ακόμη και με τις ιδέες εκείνες που απορρέουν από την επιστήμη τους και τις οποίες οι ίδιοι μπορεί να τις κρίνουν σημαίνουσες για τον άνθρωπο. Και μόνη η παρθενικότητα ενός καινούργιου ματιού (και το μάτι της επιστήμης είναι πάντα καινούργιο) αρκεί κάποτε για να φωτίσει με νέο φως προβλήματα παλιά… Το δοκίμιο αυτό δεν έχει την αξίωση να παρουσιάσει ολόκληρη τη βιολογία, απλώς επιχειρεί ευθέως να λαμπικάρει την πεμπτουσία της μπριακής θεωρίας του κώδικα…Είμαο υποχρεωμένος να πάρω ακέραια την ευθύνη των προεκτάσεων ηθικής –αν μη πολιτικής– υφής τις οποίες δε θέλησα να αποφύγω, όσο παρακινδυνευμένες κι αν ήσαν, ή όσο απλοϊκές είτε υπερβολικά φιλόδοξες κι αν μπορούν, παρά τη θέλησή μου, να φανούν: η μετριοφροσύνη ταιριάζει στον επιστήμονα, μα όχι στις ιδέες που εμφωλεύουν μέσα του και τις οποίες οφείλει να υπερασπιστεί.
Ζακ Μονό