Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα

«ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ – ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ – ΦΩΤΑ. Εκ των “Καταστημάτων της Ακροπόλεως” εκδοθέντα εις κομψότατον φυλλάδιον εξ εννέα τυπογραφικών φύλλων, σελίδων 144, και υπό τον ανωτέρω τίτλον, θα πωληθούν σήμερον εις τας οδούς συλλογή διηγημάτων πρωτοτύπων Χριστουγεννιάτικων, Πρωτοχρονιάτικων και Φωτιάτικων, γραφέντων υπό των ελληνικοτέρων διηγηματογράφων μας, των κυρίων Α. Μωραιτίδου και Α. Παπαδιαμάντη, αληθών Διοσκούρων εν τω ελληνικώ διηγήματι, το οποίον δύναταί τις να ειπή ότι αυτοί εδημιούργησαν εν τόσω φυσικώ κάλλει και αγνώ ελληνισμώ. [...] Εις τα διηγήματα των δύο αυτών αληθών αριστοτεχνών προστίθεται και εν χαριέστατον ναυτικής υποθέσεως του συνεργάτου μας κ. Α. Σπηλιωτοπούλου. Σήμερον τα διηγήματα αυτά θα πωληθούν εις τας οδούς αντί δραχμής μιάς. Αν θέλουν οι γονείς να δώσουν στα παιδιά των, άρρενα και θήλεα, τας ημέρας αυτάς εξόχως υγιά τροφήν, ας αγοράσουν τα Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Φώτα».

Με τα παραπάνω λόγια η εφημερίδα Ακρόπολις του Βλάση Γαβριηλίδη αναγγέλλει στις 29 Δεκεμβρίου του 1890 την κυκλοφορία του εορταστικού τόμου με κείμενα των Αλέξανδρου Μωραιτίδη, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και Αντώνιου Θ. Σπηλιωτόπουλου. Τα Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Φώτα του 1890 αποτελούν την πρώτη ελληνική ανθολογία χριστουγεννιάτικου διηγήματος σε μορφή βιβλίου. Ως εκδοτική σύλληψη και εγχείρημα την οφείλουμε στον Κωνσταντινουπολίτη Βλάση Γαβριηλίδη, έναν εκσυγχρονιστή του ελληνικού τύπου, ο οποίος υπήρξε βαθύς γνώστης και ένθερμος θαυμαστής του ευρωπαικού εκδοτικού πολιτισμού.