Η τριακονταετής γενοκτονία: Ο αφανισμός των χριστιανικών μειονοτήτων της Τουρκίας, 1894-1924

Από το 1894 έως το 1924 τρία κύματα βίας σάρωσαν την Ανατολία με στόχο τις περιοχές όπου διέμεναν χριστιανικές μειονότητες, οι οποίες αποτελούσαν ως τότε το 20 τοις εκατό του πληθυσμού. Το 1924 οι Αρμένιοι, οι Ασσύριοι και οι Έλληνες είχαν μειωθεί στο 2 τοις εκατό του πληθυσμού. Οι περισσότεροι ιστορικοί έχουν πραγματευτεί αυτά τα τρία κύματα βίας ως ξεχωριστά και μεμονωμένα γεγονότα, ενώ οι διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις τα παρουσιάζουν ως μια αλληλουχία ατυχών συμβάντων. Η Τριακονταετής γενοκτονία είναι το πρώτο έργο που δείχνει ότι στην πραγματικότητα αυτά τα τρία κύματα ήταν μια ενιαία, συνεχής και συνειδητή προσπάθεια να εξοντωθεί ο χριστιανικός πληθυσμός της Ανατολίας. Αυτή η περίοδος, η πιο βίαιη στην πρόσφατη ιστορία της περιοχής, άρχισε στη διάρκεια της εξουσίας του Οθωμανού σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄, συνεχίστηκε υπό τους Νεοτούρκους και τελείωσε τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του Κεμάλ Ατατούρκ. Παρά τη δραματική αλλαγή από την ισλαμική απολυταρχία του σουλτάνου στον κοσμικό ρεπουμπλικανισμό, οι πολιτικές εξόντωσης που εφαρμόστηκαν στη χώρα ήταν αξιοσημείωτα σταθερές και συστηματικές, με προσχεδιασμένους μαζικούς φόνους, εκτοπίσεις, εξαναγκαστικό προσηλυτισμό στο ισλάμ, μαζικούς βιασμούς και απάνθρωπες απαγωγές γυναικών και παιδιών. Και το πιο σταθερό στοιχείο ήταν το κάλεσμα σε ιερό πόλεμο. Μολονότι δεν τη δικαιολογεί η διδασκαλία του ισλάμ, η εξόντωση δύο εκατομμυρίων χριστιανών πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο μιας αδίστακτης προτροπής προς τους Τούρκους να δημιουργήσουν ένα καθαρά μουσουλμανικό έθνος. Αποκαλυπτικό και βασισμένο σε εκτεταμένη έρευνα, το βιβλίο αυτό επαναπροσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε ένα από τα πιο αποτρόπαια γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Υπεύθυνος σειράς: Κώστας Κωστής Η ιστορία είναι η λέξη που επιλέξαμε από το αρχαιοελληνικό διανοητικό οπλοστάσιο για να φέρουμε μαζί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε το παρελθόν προσδιορίζει αναγκαστικά τις δυνατότητές μας να κατανοήσουμε το παρόν, καθώς επίσης και τις προσπάθειές μας να προβλέψουμε το μέλλον. Στη λογική αυτή η σειρά «Διαδρομές ιστορίας» επιδιώκει να συμπεριλάβει βιβλία τα οποία έχουν ως κοινό παρονομαστή την ιστορία, χωρίς ωστόσο να είναι απαραιτήτως βιβλία ιστορίας. Η οικονομία, η κοινωνική θεωρία, η πολιτική επιστήμη, η ανθρωπολογία εντάσσονται στην οπτική της σειράς στο μέτρο και τον βαθμό που αξιοποιούν μιαν ιστορική αντίληψη του χρόνου. Οι συγγραφείς εξάλλου των βιβλίων της σειράς μιλούν για τα θέματά τους με έναν τρόπο που επιχειρεί να ξεπεράσει τις παραδοσιακές βεβαιότητες τους πεδίου τους, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν δύο από τις βασικές απαιτήσεις της τέχνης τους, που είναι η αμφισβήτηση και η καινοτομία. «Συναρπαστικό, αναλυτικό, μοναδικό, εξαιρετική συμβολή στην ιστοριογραφία και στη σύγχρονη σκέψη». Ronald Grigor Sun συγγραφέας του “They Can Live in the Desert but Nowhere Else”: A History of the Armenian Genocide «Εξαιρετικά καλογραμμένο και εμπεριστατωμένο, το βιβλίο αυτό τοποθετεί σε εντελώς νέο πλαίσιο τη βία στην ύστερη Οθωμανική Αυτοκρατορία και στα χρόνια μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο. Οι περισσότεροι ερευνητές μέχρι σήμερα δίσταζαν να εξετάσουν συνολικά τα τρία κύματα βίας. Οι συγγραφείς αυτού του βιβλίου το κάνουν με εξαιρετική επιτυχία και θα προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις». Stefan Ihri συγγραφέας του Justifying Genocide: Germany and the Armenians from Bismarck to Hitler «Εξαιρετική διάγνωση του γιατί, σε συγκεκριμένες περιόδους σε διάστημα τριάντα χρόνων, οι Οθωμανοί και οι διάδοχοί τους διέπραξαν τεράστιας έκτασης θηριωδίες». Bruce Clar New York Times Book Review «Βιβλίο-ορόσημο, εξαιρετικά εμπεριστατωμένο και οξυδερκές Mardean Isaa Times Literary Supplement «Πολλές φορές σταμάτησα το διάβασμα, με το ίδιο ερώτημα: Είναι δυνατόν ένας λαός να εθιστεί τόσο πολύ στη βία, που να χάνει την ανθρώπινη ιδιότητά του;» Robert Fk, The Independent «Εξαιρετικά εμπεριστατωμένο και καλογραμμένο, παρουσιάζει τα τρία κύματα βίας εναντίον των χριστιανών της Ανατολίας όχι ως σπασμωδικά και μεμονωμένα συμβάντα, αλλά ως μέρη ενός ευρύτερου και ενιαίου σχεδίου μαζικής εξόντωσης. Ο Χίτλερ και οι ναζί πήραν μαθήματα απ΄ αυτή τη γενοκτονία…» Jacob Heilbrun The Spectator