Κηπούρια

Για την ιστορική μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Κηπουρίων (έτος ιδρύσεως 1759), "θυγατρική", θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε, της παλαιότερης, του τέλους του 16ου αιώνα, μονής της Αγίας Παρασκευής του Ταφιού (και οι δύο στα δυτικά της επαρχίας Παλικής της Κεφαλονιάς) έχουν καταβληθεί κατά το παρελθόν ορισμένες ευγενείς προσπάθειες, που στόχευαν, φιλότιμα, στην ιστόρηση της ίδρυσης και της διαδρομής της. Πρόκειται, βέβαια, για ερασιτεχνικές προσπάθειες ιερωμένων και ηγουμένων της μονής, του Γερασίμου Καλού (παλαιότερα) και, αργότερα, σχετικά πρόσφατα, του αρχιμανδρίτη Πανάρετου Μοσχονά και του, τηρουμένων των αναλογιών, λογίου αρχιμανδρίτη Γερασίμου Κεφαλά. Και τα τρία φιλότιμα πονήματα, κυρίως των δύο τελευταίων, είναι, οπωσδήποτε, πλούσια σε ιστορικό υλικό, αλλά χωρίς τη δέουσα δομή και τη σαφή τεκμηρίωση, και ιδιαίτερα χωρίς τη στοιχειώδη συνθετική παρουσίαση του αρχειακού υλικού της μονής. Η εικόνα, που προκύπτει από την ανάγνωση των εν λόγω πονημάτων, αναδεικνύει αρκετά ιστορικά δεδομένα της μονής, αλλά "ατάκτως ερριμμένα" και κατά συνέπεια αδύναμα να αποδώσουν τη δέουσα ιστορική ενημέρωση και την αξιολογική ανάδειξη ενός, πράγματι, ιστορικού χώρου, που διαδραμάτισε έντονο και καθ' όλα προστατευτικό παραδοσιακό και εθνικό ρόλο στις δύσκολες περιόδους των Ιόνιων νησιών και της χώρας γενικότερα, κυρίως, όταν αυτά τα νησιά βρέθηκαν εγκλωβισμένα σε τόσες μακρόχρονες ή συντομότερες κατακτήσεις: Νορμανδοί, Ορσίνι, Τόκκοι, Ανδεγαυοί, Τούρκοι, παλαιότερα, και από το 1500 Βενετοί (1500 - 1797), Δημοκρατικοί Γάλλοι (1797 - 1799), Ρώσοι - Τούρκοι (Επτάνησος Πολιτεία 1800 - 1807), Αυτοκρατορικοί Γάλλοι (1807 - 1809), Βρετανοί (1809 - 1864), Ιταλογερμανική Κατοχή (1941 - 1943). [...]

(Από τον πρόλογο της έκδοσης)