Από τον γογγυσμό στην δοξολόγηση του Θεού

Η παράδοση της εξόδου μέσα από τα θαυμαστά γεγονότα ( "πληγές" του Φαραώ, διάβαση της Ερυθράς θάλασσας, "σημεία" στην έρημο, καιόμενη βάτος), τη διαρκή επέμβαση του Θεού, την αποκάλυψη του ονόματος του, τη νομοδοσία, τη Διαθήκη Σινά, αποτελεί τη βάση για για την κατανόηση θεμελιακών παραμέτρων της Θεολογίας της Π. Διαθήκης. Η Διαθήκη Σινά αποκαλύπτει μια ουσιώδη πτυχή του θείου σχεδίου, που αφορά στην επιθυμία του Θεού να δημιουργήσει μια κοινωνία ανθρώπων αφιερωμένη στην υπηρεσία του, μια λατρευτική κοινότητα πιστή στο Νόμο, η οποία θα βρει την πληρότητά της στην εκκλησία της Κ. Διαθήκης.

Σε σχέση με το μοτίβο του γογγυσμού, αυτό δεν αναφέρεται για να εκφράσει απλά μια δυσαρέσκεια. Αντιθέτως περιγράφει μια ανοιχτή εξέγερση. Η πράξη του γογγυσμού είναι μια ανοιχτή πρόκληση, η οποία αν δεν αντιμετωπισθεί καταλήγει προφανώς σε απώλεια εξουσίας, τιμωρία και ίσως και θάνατο. Ο Ισραήλ προφανώς αισθανόταν την ανάγκη να περιγράψει και να ομολογήσει την ιστορία του ως μια ιστορία αμαρτίας, αποστασίας εναντίον του Γιαχβέ και απομάκρυνσης από αυτόν. Ο Ισραήλ ως λαός με συναίσθηση της σημασίας της ιστορίας και της ταυτότητάς του, ήταν απαραίτητο για αυτόν να ανακαλεί στη μνήμη του, ξανά και ξανά, με έναν έντονο τρόπο, τις ανατρεπτικές καταστάσεις του παρελθόντος, εφόσον θα έπρεπε να καθιερωθεί ως ο λαός του Θεού. Η παράδοση του γογγυσμού εξυπηρέτησε ακριβώς αυτόν το σκοπό.

Παρά την αμαρτωλή συμπεριφορά, τη διαμαρτυρία και το γογγυσμό του λαού Ισραήλ, ο Γιαχβέ εμφανίζεται με καρτερικότητα, υπομονή και αγάπη δίπλα στο λαό του σε όλη την ιστορική του πορεία. Αυτό ακριβώς επιβεβαιώνουν οι ύμνοι, που εγκωμιάζουν τη δόξα και το μεγαλείο του Θεού, όπως αποκαλύπτονται στη φύση και την ιστορία του βιβλικού Ισραήλ. Εκφράζουν την ευγνωμοσύνη και την ευχαριστία προς το Θεό για τη σωτηρία του Ισραήλ. Η δοξολόγηση μέσω των ύμνων αντικατοπτρίζει ό,τι είπε και έδειξε στον άνθρωπο ο Γιαχβέ με όλες τις πράξεις του στη φύση και την ιστορία. Ο ύμνος απηχεί τα βιώματα και τις προσωπικές εμπειρίες όλων των πιστών. ΄Εχει χαρακτήρα διδακτικό, κατηχητικό, μορφωτικό και τελικά συντελεί στην αφομοίωση και την εμπέδωση της αλήθειας της Βίβλου.