Σύναξη Μαρωνείας

Η ανασκαφή στη Σύναξη Μαρωνείας άρχισε το 1985 υπό τη διεύθυνση του αρχαιολόγου Χαράλαμπου Μπακιρτζή και συνεχίζεται έκτοτε. Από το 1989 ο ζωγράφος Γιώργος Χατζημιχάλης εργάστηκε με θέμα την ίδια την ανασκαφή, αποσκοπώντας στην κατασκευή ενός ζωγραφικού έργου το οποίο και πραγματοποίησε στο Μέγαρο Τόκου, στην Καβάλα.

Στο βιβλίο αυτό δημοσιεύονται λεπτομερώς οι ζωγραφικές εργασίες, καθώς και τα πεπραγμένα της ανασκαφής 1985-1990.

Η Σύναξη βρίσκεται 10 χλμ. Ανατολικά της Μαρωνείας, στον νομό Ροδόπης, στους πρόποδες του βραχούδους βουνού του Αγίου Γεωργίου, που ταυτίζεται με την ομηρική Ίσμαρο, πρωτεύουσα των Κικόνων. Στη θέση αυτή το Ρέμα της Σύναξης, ανάμεσα στο βουνό του Αγίου Γεωργίου και στον ορεινό όγκο του Σαρή Καγιά, διαπλατύνεται σχηματίζοντας έως την θάλασσα κατάφυτο από ελαιόδενδρα αυλώνα. Στο κέντρο του αυλώνα αυτού ανασκάπτεται μεγάλη τρίκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος του 5ου-6ου αιώνα. Το ανατολικό τμήμα της βασιλικής είναι καμωμένο με εργασμένα μάρμαρα, που προέρχονται από αρχαιότερα κτίρια ενός εθνικού ηρώου. Επάνω στα παλαιοχριστιανικά ερείπια χτίστηκε στον 9ο/10ο-11ο αιώνα ένα μοναστήρι βυζαντινό.

Σε ποιον ήταν αφιερωμένο το εθνικόν ηρώον; Ποια λατρεία ήρωος ήταν διαδεδομένη στην Μαρώνεια; Τι αναφέρει ο Όμηρος για την Ίσμαρο; Γιατί ιδρύθηκε στη θέση ενός ηρώου μια παλαιοχριστιανική βασιλική; Γιατί και πώς Βυζαντινοί μοναχοί ίδρυσαν στη Σύναξη ένα μοναστήρι; Τι σημαίνει Σύναξη; Ποια η καθημερινή ζωή των μοναχών με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα;

Το Μέγαρον Τόκου, ένα από τα αρχαιότερα σωζόμενα παλαιά κτίρια της Καβάλας, χτίστηκε το 1879 από τον καπνέμπορο Δ. Τόκο. Σήμερα στεγάζει την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης του Υπουργείου Πολιτισμού.