Ο Σπινόζα και η πολιτική

Περιεχόμενα

Η θέση του Σπινόζα
Η «Θεολογικο-πολιτική πραγματεία»: δημοκρατικό μανιφέστο
Η «Πολιτική πραγματεία»: μια επιστήμη του κράτους
Η «Ηθική»: μια πολιτική ανθρωπολογία

Ο Σπινόζα και η πολιτική: Πόσο μοιάζει παράδοξη, εκ πρώτης όψεως, η απλή αυτή διατύπωση! Αν η πολιτική ανήκει στη σφαίρα της ιστορίας, να ένας φιλόσοφος, ολόκληρο το σύστημα του οποίου παρουσιάζεται ως η ανάπτυξη της ιδέας ότι η γνώση είναι γνώση του Θεού και ότι "ο Θεός είναι η Φύση" η ίδια. Αν η πολιτική ανήκει στη σφαίρα του πάθους, να ένας φιλόσοφος που προτίθεται να γνωρίσει (intelligere) τις επιθυμίες και τις πράξεις των ανθρώπων «όπως γνωρίζουν οι γεωμέτρες [...] σαν να επρόκειτο για καμπύλες, για επιφάνειες και για όγκους». Αν η πολιτική είναι το να παίρνει κανείς θέση σ’ ότι αφορά την επικαιρότητα, να ένας φιλόσοφος για τον οποίο η σοφία και το υπέρτατο αγαθό συνίστανται στο να συλλάβουμε όλα τα επιμέρους πράγματα «από τη σκοπιά της αιωνιότητας» (sub aeternitatis specie).