Ξεφλουδίζοντας πατάτες ή λειαίνοντας φακούς

«Ο Αριστείδης Μπαλτάς φημίζεται για την ευγλωττία, την ευρυμάθεια και το οξύ φιλοσοφικό του αισθητήριο. Το ανά χείρας βιβλίο θα ενισχύσει οπωσδήποτε αυτή τη φήμη. Ο Μπαλτάς αναπτύσει τον […] ισχυρισμό ότι υφίσταται μια ισχυρή και μεστή νοήματος δομική αναλογία μεταξύ των θέσεων του Σπινόζα και εκείνων του Βιτγκενστάιν. Το περιεχόμενο της αναλογίας ο ίδιος το αποκαλεί “ριζική εμμένεια”, εννοώντας ότι δεν υφίσταται φιλοσοφική σκοπιά εξωτερική του κόσμου, της σκέψης και της γλώσσας. Είναι συναρπαστικό να παρακολουθείς τον Μπαλτά να συγκροτεί με ακρίβεια, επιμέλεια και αγάπη για τη λεπτομέρεια το επιχείρημά του […]. Το να εγκύψουμε στο βιβλίο θα μας ανταμείψει πλουσιοπάροχα. Το συνιστώ με όλη μου την καρδιά.»
GEORGE GALE, University of Missuri-Kansas City

«Η κεντρική ιδέα βάσει της οποίας ο Αριστείδης Μπαλτάς αναπτύσσει την παράλληλη πραγμάτευση των έργων του Σπινόζα και του Βιτγκενστάιν είναι ό,τι ο ίδιος αποκαλεί “ριζική εμμένεια”: η λογική είναι μέσα στη γλώσσα για τον Βιτγκενστάιν ακριβώς όπως ο Θεός είναι μέσα στον κόσμο για τον Σπινόζα. […] Ο Σπινόζα αποσκοπεί να αποδομήσει την ιδέα ότι μπορούμε να δικαιώσουμε τον Θεό μόνον αν τον αναβιβάσουμε υπεράνω και έξωθεν του κόσμου. Ο Βιτγκενστάιν αποσκοπεί να αποδομήσει την ιδέα ότι μπορούμε να δικαιώσουμε τη λογική μόνον αν την αναβιβάσουμε σε κάτι πρότερο των συνθηκών που καθιστούν τις εκάστοτε εμπειρικές προτάσεις αληθείς ή ψευδείς. Το βιβλίο επιχειρηματολογεί ότι αυτή η αποδόμηση παραδοσιακών παραδοχών οδηγεί και στις δύο περιπτώσεις σε μια θέση σύμφωνα με την οποία η φιλοσοφία, όπως νοείται παραδοσιακά, είναι αδύνατη και ταυτόχρονα στην απόρριψη κάθε σκοπιάς έξω από τον κόσμο, τη σκέψη και τη γλώσσα. Πρόκειται για βιβλίο ιδιαίτερα σημαντικό και για υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όποιον ή όποια ενδιαφέρεται για τον Σπινόζα ή τον Βιτγκενστάιν.»
JIM CONANT, University of Chicago

«Αυτό το κομψό επιχείρημα ενοποιεί με ανοίκεια αποτελεσματικότητα εκείνες τις παραδόσεις σκέψης που αφιερώνονται στην αποκαθήλωση όποιου θεού εξακολουθεί να ελλο­χεύει στις πτυχώσεις της γραμματικής. Ο Σπινόζα εδώ παραμένει ο επίμονος φιλόσοφος του οποίου η προοπτική της ριζικής εμμένειας επιδρά ακόμη και σε εκείνους που προσπαθούν να αγνοήσουν ή να αρνηθούν τη συμβολή του […] όσα απορρέουν από διεξοδική σκέψη μέσω της δικής του προοπτικής φέρουν αξιοσημείωτες ομοιότητες με όσα συμβαίνουν όταν ο Βιτγκενστάιν αναμοχλεύει τα όρια των δικών του προηγούμενων θέσεων. […] Με διαύγεια, ευρυμάθεια και προσήλωση, ο Αριστείδης Μπαλτάς εισάγει τις αναγνώστριες και τους αναγνώστες του σε μια έξοχη μορφή φιλοσοφικού στοχασμού που αναφέρεται στην ιστορία, στις παράδοξες τροπές της και στα αποτελέσματα που επιφέρει στις φιλο­σοφικές τοποθετήσεις […]. Στις σελίδες του βιβλίου λαμβάνει χώρα μια φιλοσοφική μορφή έρευνας που καταδεικνύει το αναντίρρητο, την αξία και τον ανοιχτό χαρακτήρα της προοπτικής της ριζικής εμμένειας.»
JUDITH BUTLER, University of California- Berkeley

«Σύμφωνα με την ευρέως εμπεριστατωμένη και αναζωογονητική ερμηνεία του Αριστείδη Μπαλτά, ο Θεός κατά Σπινόζα και η λογική κατά Βιτγκενστάιν αναδύονται ως ιδιαίτερες εκφράσεις της ανθρώπινης ανάγκης για απόλυτη αυθεντία, από τη σκοπιά της οποίας το όλον της πραγματικότητας ή της γλώσσας μπορεί να γίνει κατανοητό και να αξιολογηθεί διαμιάς. Ο Σπινόζα και ο Βιτγκενστάιν αναδύονται, με τη σειρά τους, ως ανένδοτοι πολέμιοι κάθε τέτοιας αυθεντίας και συμμαχούν ενάντια στους ισχυρισμούς της να κανοναρχεί ό,τι μπορεί να κατανοηθεί, να αξιολογηθεί και να διαπραχθεί. Επίμαχο και συναρπαστικό, τούτο το βιβλίο μέλλει να προκαλέσει έντονες συζητήσεις και —το σημαντικότερο— σοβαρή σκέψη.»
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΕΧΑΜΑΣ, Princeton University και Ακαδημία Αθηνών

Πρόλογος στην ελληνική έκδοση: εκ των υστέρων
Πρόλογος στην αγγλόφωνη έκδοση: περιπέτεια συναντήσεων
Εισαγωγή: συντεταγμένες μιας συνομιλίας

Κεφάλαιο 1. Αμοιβαίες συστάσεις
Ομοτροπίες και συνταυτίσεις
Αυστηρότητα
Μέθοδος
Φιλοσοφική διαίσθηση
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 2. Σκοπός και πρόθεση, πέρας και τέλος
Δραστηριότητα και σκοπός
Πρόθεση και ευθύνη
… και ο Κόσμος
Τέλος
Αιωνιότητα
Το σώμα του Σπινόζα
Ζωή
Τίποτα
Σιωπή
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 3. Γραμματική
Δεν είναι σκοπός μου…
Ιστορία και ιστορία της φιλοσοφίας
Ιστορία της φιλοσοφίας και φιλοσοφία
Φιλοσοφία και ιστορία της επιστήμης
Ιστορία της επιστήμης, γλώσσα, φιλοσοφία και πάλι
Γραμματική και αλλαγή παραδείγματος
Από τη γραμματική στη λογική και πίσω
Δάσκαλος και μαθητής
Το σώμα του Βιτγκενστάιν
Ανοησία σημαίνουσα, ανοησία επιτελεστική
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 4. Στρατηγική
Η στρατηγική του Σπινόζα: πρώτος γύρος
Η θέση του Βιτγκενστάιν
Η στρατηγική στη σκέψη
Η στρατηγική μου
Η στρατηγική του Tractatus: άνοιγμα
Εργασία εκ των έσω
Η πρώτη κίνηση
Ταξινομώντας προτάσεις
Επιτελώντας τη ματαιότητα
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 5. Οργανώνοντας περιεχόμενο
Επιχειρησιακά σχέδια
Δομές
Αφετηρίες
Περιορισμοί αντιστοιχίας
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 6. Μεταφυσική
Υπόσταση Ι
Η γραμματική του Σπινόζα
Η στρατηγική του Σπινόζα: δεύτερος γύρος
Γνωσιολογία Ι
Γλώσσα
Υπόσταση ΙΙ
Σώματα
Μεταθανάτια ζωή
Υπόσταση ΙΙΙ
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 7. Αντιστοιχίζοντας περιεχόμενο
Τα Κατηγορήματα
Ψυχανάλυση
Ιστορικός Υλισμός
Επιστημονικές προοπτικές έναντι λογικών πολλαπλοτήτων
Ιδέες έναντι σκέψεων, τρόποι Έκτασης έναντι γεγονότων
Γνωσιολογία ΙΙ
Συνεχίζοντας…

Κεφάλαιο 8. Αντιστοιχίζοντας μορφή
Δυνατά γεγονότα έναντι δυνατών εκτατών τρόπων
Φυσικός χώρος έναντι λογικού χώρου
Τάξη και σύνδεση έναντι μορφής και δομής
Το μεταφυσικό υποκείμενο
Φράκταλ
Φυσική ιστορία
Φυσική
Φυσική αναγκαιότητα έναντι λογικής δυνατότητας
Η λογική εντός του Θεού, η λογική του Θεού

ΕΞΟΔΟΣ: προς την ιστορία και τις εκπλήξεις της

Βιβλιογραφία
Ευρετήριο