Εγκλήματα στο πάρκο ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Ζει μόνη στο Παρίσι από τότε που την παράτησε ο αρραβωνιαστικός της. Η γκρίζα και μονότονη καθημερινότητά της αλλάζει όταν τη γειτονιά της ταράζουν μια σειρά από άγρια εγκλήματα, των οποίων πάντα θύματα είναι γυναίκες. Ο πανικός και η αγωνία εισβάλλουν στη ζωή της, καθώς είναι πεπεισμένη ότι θα είναι η επόμενη στη λίστα του δολοφόνου.
Περνώντας από τη φαντασία στην πραγματικότητα και από την παρατήρηση του εξωτερικού κόσμου στην εσωτερική ανάλυση, η συγγραφέας μάς δίνει ένα συγκλονιστικό πορτρέτο του τρόμου, που παγώνει το αίμα.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Ενα ακόμη παρεξηγημένο βιβλίο· ένα επίτευγμα ύφους, ατμόσφαιρας, δραματικής κορύφωσης, χωρίς τη χρήση κανενός εξωτερικού στοιχείου. Ολα τα τρομερά συμβαίνουν στην ψυχοσύνθεση της ηρωίδας, η οποία σκιαγραφείται με έμμεσες αναφορές, ευφυείς πλαγιοβολισμούς και σιωπές. Θα χαρακτήριζα τη συγγραφέα Ντομινίκ Μπαρμπερίς μαθήτρια του Προυστ αν το εσκεμμένα απέριττο ύφος και ο μινιμαλισμός της δεν την καθιστούσαν αποκλειστικά μαθήτρια του εαυτού της. Η ικανότητά της, πάντως, ν' ανασύρει γεγονότα και να οξύνει το ενδιαφέρον εκεί ακριβώς που «αντικειμενικά» δεν συμβαίνει τίποτε είναι αξιοθαύμαστη. Και η προύστεια, οπωσδήποτε, αίσθηση του ρέοντος χρόνου και του αφηγηματικού ενσταντανέ που τη διακρίνουν. Θέμα του βιβλίου είναι ο αρχέγονος φόβος του μοναχικού θηλυκού εμπρός στο θάνατο και τον έρωτα. Ενα υγρό, βροχερό Παρίσι συνωμοτεί για να καταστήσει τους κρυμμένους φόβους της ηρωίδας εφιάλτες. Σαν τη «Ρεβέκκα» του Χίτσκοκ αλλά και σαν το «Φίδι του Ιουνίου», το εξίσου «βροχερό» φιλμ του Ιάπωνα Σίνια Τσουκαμότο, μια ανήμπορη νέα γυναίκα φοβάται όχι τόσο το φόβο όσο κυρίως την επιθυμία της. Μ' αυτό το γεγονός ως αφετηρία, η συγγραφέας (1958), καθηγήτρια της Υφολογίας και της Γραμματικής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, αλλά κι έμπειρη μυθιστοριογράφος, στήνει ένα υφάδι-υπόδειγμα ύφους που σε μένα τουλάχιστον θύμισε το αέρινα τρομαχτικό αφήγημα του Ιοκο Ογκάουα «Ο Παράμεσος» («Αγρα»). Πρόκειται για τη σύγχρονη πόλη του με την υφέρπουσα βία της τρομοκρατεί τους ανυπεράσπιστους απέναντι στις ίδιες τους τις φοβίες κατοίκους της. Φιγούρες που ζουν συμβατικές ζωές, που δουλεύουν σε απρόσωπες εταιρείες, που κινούνται καθημερινά στους πολυσύχναστους δρόμους, για να κλειδωθούν νωρίς το βράδυ στα μοναχικά τους διαμερίσματα, ίδιες ειρκτές της ανομολόγητης επιθυμίας τους. Τα όνειρά τους πεζά, όπως επίσης και η προσμονή του άλλου που θα 'ρθει για να δώσει μια επίφαση ζωής σ' αυτό το τέλμα. Η Μπαρμπερίς ζωγραφίζει την ηρωίδα της σε πρώτο πρόσωπο χωρίς όνομα και την οδηγεί αριστοτεχνικά στην απόγνωση λόγω του αντικειμενικού της φόβου να ζήσει τη ζωή της μ' όλο το αναγκαίο ρίσκο... «Πιστεύω πως όλα άρχισαν με τη βροχή. Από το Σεπτέμβρη έβρεχε ασταμάτητα...». Αφηγείται. Το αστικό τοπίο μουλιάζει όπως η Ν. Υόρκη στην ταινία «Seven» και η ηρωίδα τρομοκρατείται από μία σειρά φόνων -κατ' ουσίαν μόνο δύο- στην περιοχή που ζει, κοντά στον Ζαρντέν ντε Πλαντ. Ο ελληνικός τίτλος πάντως «Εγκλήματα στο Πάρκο», αντί του πρωτότυπου «Τα καγκουρό», όπως και το κείμενο του οπισθόφυλλου με το «συγκλονιστικό πορτρέτο του τρόμου που παγώνει το αίμα», μάλλον αποπροσανατολίζουν. Εχουμε να κάνουμε μ' ένα βιβλίο για τη μοναξιά και το φόβο της ύπαρξης. Κυρίως ένα βιβλίο για το φόβο -και το κόστος- της επιθυμίας, όπως αυτά βιώνονται στις αποξενωμένες μεγαλουπόλεις με τους ανθρώπους έρμαια της βιομηχανίας και της γενεαλογίας του τρόμου, για να παραφράσουμε τον Φουκό. Ενα βιβλίο, τέλος, που δομείται με ανάσες, κοφτό λόγο, μεταθέσεις των διαθέσεων της πρωταγωνίστριας, τον γύρω χώρο (φερ' ειπείν τα τρομαγμένα μάτια των ανυπεράσπιστων καγκουρό αναλαμβάνουν το βάρος του φόβου της ανώνυμης αφηγήτριας). Ιδού τώρα ένα μικρό δείγμα γραφής: «...Ενιωσα ακόμα πιο μόνη. Το μυαλό μου γύριζε αδιάκοπα στο αποτυχημένο ραντεβού, τη στιγμή που βρέθηκα ανάμεσα στον άντρα και το συρματόπλεγμα. Ενιωθα ένα περίεργο μείγμα φόβου και νοσταλγίας. Αφαιρούσα τις λέξεις, τις κινήσεις. Παρ' όλα όσα είχαν συμβεί θα ήθελα να έρθει εδώ να με πάρει... Σιγά σιγά, έχανα την αίσθηση του χρόνου. Κοίταζα τον ήλιο που μεγάλωνε και κοκκίνιζε, που διαλυόταν σταδιακά μέσα στο ποτάμι. Το να κοιτάζω ήταν από τα πράγματα που ήξερα να κάνω, το μόνο άλλωστε που έκανα ίσως καλά.


Θύμιζα εκείνους τους επισκέπτες των μουσείων, οι οποίοι δεν γνωρίζουν πολλά γύρω απ' τη ζωγραφική, που όμως τη θαυμάζουν αδιαφορώντας για τον κατάλογο, πλάι στους σνομπ, πλάι στους ανθρώπους που γεννάνε ιδέες που κατέχουν την εξουσία, τους ανθρώπους που μιλάνε στις συγκεντρώσεις, που εκφράζονται. Αφηνα τον ουρανό να σκοτεινιάσει ίσαμε εκείνη τη στιγμή της σιωπής, της άκρατης σιωπής του χρώματος, όπου δεν έχει ακόμη νυχτώσει. Το νερό γινόταν γκρίζο...» (σελ. 150-1). Ενα ψυχολογικό, ερωτικό μυθιστόρημα στην εποχή της κρίσης και του έρωτα και των ψυχών...



ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 27/08/2004