Η ιστορία του ματιού

"Θα ήταν σοβαρό ατόπημα του μεταφραστή της Ιστορίας του ματιού το να επιχειρήσει να καθοδηγήσει προκαταβολικά ή ακόμα και να προετοιμάσει με κάποιο τρόπο τον αναγνώστη της. Αλλά θα ήταν σοβαρή παράλειψη και του αναγνώστη το να διαβάσει την «Ιστορία του ματιού» απροετοίμαστος, αγνοώντας δηλαδή ποιος είναι αυτός που την έγραψε και μέσα σε ποια πλαίσια ενός πολύ, απρόβλεπτα, ευρύτερου και πολυδιάστατου έργου εντάσσεται, λειτουργεί και αξιολογείται" γράφει στην εισαγωγή του ο Δημήτρης Δημητριάδης. Παραπέμπουμε, λοιπόν, τον αναγνώστη που θέλει να πλησιάσει το έργο του Μπατάιγ στην λαμπρή αυτή εισαγωγή καθώς και στον Πρόλογο που συνέταξε η Αγγελική Πέτρα-Συρινιώτη για την έκδοση του έργου Η μητέρα μου (Άγρα, 2001).

Ο Μπατάιγ άρχισε να γράφει το εκτενές αυτό αφήγημα το καλοκαίρι του 1927. Το ολοκλήρωσε και το δημοσίευσε το 1928 με το ψευδώνυμο Lord Auch (Lord: έτσι αποκαλείται στα αγγλικά στα Ιερά κείμενα ο Θεός. Auch: συντομογραφία του γαλλικού aux chiottes=στον απόπατο). Κυκλοφόρησαν τότε κρυφά 134 αντίτυπα με οχτώ πρωτότυπες λιθογραφίες του Andrι Masson. Η δεύτερη γαλλική έκδοση έγινε μετά θάνατον σε 10 000 αντίτυπα, από τις εκδόσεις Jean-Jacques Pauvert το 1967, με το πραγματικό όνομα του Μπατάιγ.

Το πρώτο αυτό ερωτικό κείμενο του Μπατάιγ, όπου ο αφηγητής παραθέτει τα ερωτικά επεισόδια της ιστορίας που έζησε νέος με τη νεαρή Σιμόν, φέρει τη σφραγίδα της συνάντησης του συγγραφέα με το έργο του Σαντ, αλλά και κάποιων παιδικών ενθυμήσεων, την εμμονή στην εικόνα ενός πατέρα τυφλού, συφιλιδικού, και την ανάμνηση του τραγικού θανάτου του ταυρομάχου Μανουέλ Γκρανέρο στις 7 Μαίου του 1922 στις αρένες της Μαδρίτης (σκηνή που ο Μπατάιγ θα μεταφέρει εδώ στις αρένες της Σεβίλλης): ο συγγραφέας υπήρξε μάρτυς της σκηνής: το κέρατο του ταύρου διαπέρασε το μάτι και το κρανίο του ταυρομάχου.