Ο αναμορφωτής του κόσμου

Πρόκειται για ένα έργο το οποίο εμπνεύστηκε από τον Σοπενάουερ και τη σχέση του με την οικονόμο του. Όπως, όμως, συμβαίνει με όλα τα έργα του Μπέρνχαρντ, πρωταγωνιστής και συγγραφέας ταυτίζονται. Και οι δυο μοιράζονται ένα αρκετά κοντινό παρελθόν και μια κοινή ματιά πάνω στη ζωή, την ύπαρξη (ανθρώπινη και πνευματική) και την κοινωνία. Το έργο φαινομενικά είναι μια κωμωδία που διαδραματίζεται σ' ένα δωμάτιο. Για τον Μπέρνχαρντ, όμως, το κωμικό είναι συνάμα τραγικό "Μια κωμωδία πιστέψαμε / είναι όμως τραγωδία / Σιγά σιγά μέσα σ' αυτούς τους τοίχους / θα παιχτεί μια τραγωδία", μονολογεί ο πρωταγωνιστής του έργου.
Και σ' αυτό το έργο ο Μπέρνχαρντ χρησιμοποιεί το γνωστό δυαδικό σχήμα, με την μορφή κυρίου - υπηρέτριας αυτή τη φορά. Ο κύριος είναι ένας ηλικιωμένος πλέον άνθρωπος του πνεύματος, πληγωμένος από τον κόσμο, τους ανθρώπους, το κατεστημένο και το παράλογο της ύπαρξης. Συντάκτης μιας πρωτοποριακής πραγματείας για την αναμόρφωση του κόσμου, το νόημα της οποίας δεν κατάλαβε ποτέ κανείς, έχει κλειστεί στο σπίτι του, μακριά από όλους τους ανθρώπους, εδώ και είκοσι χρόνια. Μισάνθρωπος μάλλον εκ φύσεως, δεν αντέχει τίποτα και κανέναν. Τα πάντα τον ενοχλούν, υποφέρει από φανταστικές αρρώστιες αλλά και από οτιδήποτε έρχεται έξω από το δωμάτιό του. Είναι βαρήκοος, αλλά βλέπει τα πάντα (κι ας τον πονούν οι κόρες των ματιών του) και ασφαλώς σχολιάζει τα πάντα. Έχασε τα μαλλιά του αλλά ξαναβρήκε το μυαλό του, όπως παραδέχεται ο ίδιος. Απόλυτος σε όλα, υπέρμαχος της συνέπειας και της ακρίβειας. Αρνείται πεισματικά να παραδώσει τα όπλα, γιατί "Αν παραδοθούμε είμαστε τελειωμένοι / αν τα παρατήσουμε είμαστε νεκροί". Ωστόσο, αρνείται και να συμμετάσχει παραμένοντας έγκλειστος στη δική του φυλακή, που δεν είναι άλλη από μία πολυθρόνα, προφασιζόμενος ότι είναι ανάπηρος. Ένας αυταρχικός πάπας καθηλωμένος στην πολυθρόνα του.