Νωπογραφία και Βυζαντινή αγιογραφία

Η εικονογραφία της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας είναι η τέχνη, η οποία διαμορφώθηκε και ασκήθηκε στο Βυζάντιο με τη μορφή κυρίως της τοιχογραφίας (νωπογραφίας), της Ψηφιδογραφίας, της μικρογραφίας και των φορητών εικόνων. Απηχούσε στα ιδεώδη της Ορθοδοξίας και χρησιμοποιήθηκε για την αγιογράφηση και την ανάδειξη των ιερών ναών, συμβάλλοντας άριστα στην κατανόηση των τελουμένων μέσα σ' αυτούς. Η πάντιμος αυτή τέχνη, είναι από την ίδια τη φύση της, μια τέχνη ιερή και λειτουργική, αφού απεικονίζει άγια πρόσωπα και άγια γεγονότα. Η κάθε εικόνα δεν είναι μια απλή θρησκευτική ζωγραφιά αλλά μια αγιογραφία, που εκφράζει τα δόγματα και τη διδασκαλία της Εκκλησίας με σαφήνεια και ακρίβεια, όσο και ο λόγος της. Η ιερή αυτή τέχνη, δεν έχει σκοπό μόνο το διάκοσμο του ναού, αλλά κυρίως να αναζωγραφίζει, να μεταγράφει και να μεταφέρει αυτούσια τη μορφή του Ιησού Χριστού και των αγίων Του, για να φέρει τον πιστό σε προσωπική σχέση και επαφή μαζί τους. Οι ιερές εικόνες κατά τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό, είναι η γλώσσα των αγραμμάτων. Αποτελούν θεολογία που εκφράζεται με σχήματα και χρώματα, παρουσιάζουν την ίδια την εικόνα του "μέλλοντος αιώνος" και βοηθούν τα σωματικά μάτια να προσεγγίσουν το μυστήριο της θείας οικονομίας. Η λειτουργική εικόνα δεν είναι μία ζωγραφιά που γίνεται για να τέρπει αισθητικά τους οφθαλμούς μας, ή απλά για να μας θυμίζει τα άγια πρόσωπα, αλλά μέσα από αυτά μας υψώνει απ' το φθαρτό αυτό κόσμο και μας μεταφέρει στο χώρο της βασιλείας του Θεού. Το κάλλος στη λειτουργική ζωγραφική είναι κάλλος πνευματικό και όχι σαρκικό. Η τέχνη αυτή είναι νηστευτική, σοβαρή, λιτή, απέριττη, χωρίς μάταιες επιδείξεις σε αντίθεση με την τέχνη της Δύσεως που είναι ανθρωπόμορφη και αντιπνευματική. Οι παραδοσιακές λιτές βυζαντινές ορθόδοξες εικόνες δεν θέλγουν και φαίνονται δύσμορφες και απόκοσμες στον άνθρωπο που διακατέχεται από το πνεύμα του κόσμου τούτου.